Dit is waarom veel vrouwen weinig van seks genieten en hoe het beter kan. “Varieer in druk, ritme en beweging”
Hoe komt het dat zoveel vrouwen zo weinig van seks genieten? “Het zal wel aan mij liggen.” Niet dus! Een seksuoloog en een cultuurhistorica leggen uit wat aan de basis ligt voor die verminderde seksdrive. Het vrouwelijk genot wordt vaak onderdrukt, maar gelukkig kan je dat (samen met je partner) aanpakken. “De belangrijkste pijler voor seksuele opwinding is meestal de minst aanwezige.”
Vrouwen hebben vaak het gevoel dat ze tekortschieten in bed. Dat seks meer gedoe dan genot brengt. Of ze zijn ronduit teleurgesteld: is dit het dan? Al snel volgt de conclusie: ‘Het zal wel aan mij liggen.’ Maar wat als dat allemaal niet klopt? Wat als er meer aan de hand is?
“Laat het duidelijk zijn: vrouwen zijn niet seksueel onderontwikkeld of complex. Er is niets mis met hun vermogen tot seksueel genot”, zegt arts en seksuoloog Elise van Alderen, die het boek ‘Wellust: Waarom we als vrouwen te weinig van seks genieten en hoe we dat veranderen’ schreef. “Als vrouwen de vrijheid krijgen, zijn ze prima in staat om hun seksualiteit naar eigen inzicht en verlangens vorm te geven.”
Hierdoor genieten vrouwen minder van seks: info wordt te vaak achtergehouden
“Vrouwen genieten vaak minder van seks dan ze zouden kunnen. Dat komt door een samenloop van verschillende factoren”, weet Van Alderen. “Belangrijk is een gebrek aan kennis over hun seksuele anatomie en over hoe seks werkt. Maar ook: het in de samenleving heersende idee dat vrouwelijk seksueel genot minder belangrijk is dan dat van een man, en de beperkende mythen, normen en misverstanden die daaruit voortkomen.”
“Denk aan ideeën zoals: seks moet altijd eindigen met het orgasme van de man, penis-in-vaginaseks is de enige echte seks, mannen moeten seks ‘krijgen’ en vrouwen moeten het ‘geven’. En ook het neerzetten van vrouwelijke seksualiteit als iets mystieks of sacraals is beperkend, want daarmee is het alsnog onbereikbaar.”
Dat vrouwen minder van seks genieten wordt ook duidelijk uit de cijfers. Een grootschalig onderzoek uit 2017 van het befaamde Amerikaanse Kinsey Institute leert ons dat slechts 66 procent van de vrouwen die seks hebben met een man tot een orgasme komt. Dat terwijl 95 procent van de mannen die seks hebben met een vrouw een hoogtepunt bereikt. Enter: de orgasmekloof.
Die ongelijkheid tussen de seksen wordt trouwens nog uit andere dingen duidelijk. Elise van Alderen: “Vrouwen hebben veel vaker pijn bij seks. Ze worden ook sneller onder druk gezet om seks te hebben, zelfs in hun partnerrelatie. Daardoor gaan ze seks vaak zien als een ‘moetje’ in plaats van iets dat ontstaat uit verlangen.”
“Dat komt”, gaat Van Alderen verder, “omdat er zelden informatie wordt gegeven met het doel seksueel genot bij vrouwen te voorkomen. Jonge vrouwen worden opgevoed met waarschuwingen voor de ‘gevaren’ van seks, zoals ongewenste zwangerschappen, soa’s, reputatieschade en grensoverschrijdend gedrag. Ze krijgen tips aangereikt waarmee ze ‘hem kunnen verwennen’, terwijl aandacht voor hoe ze zelf genot kunnen beleven aan solo- en partnerseks vrijwel ontbreekt.”
“Daarbij worden ze onwetend gehouden over hun seksuele anatomie, en dan met name die van de clitoris: het enige orgaan in het menselijk lichaam dat uitsluitend bedoeld is voor seksueel genot.” Hoewel de anatomie van de clitoris in 2021 werd opgenomen in het schoolcurriculum, zijn er nog steeds veel biologieboeken die de clitoris vermelden als ‘het kleine bolletje’. “In het basisonderwijs wordt er al helemaal geen uitleg over gegeven”, aldus Van Alderen.
Al eeuwenlang wordt de vulva minder afgebeeld dan de penis
Ook de geschiedenis speelt ons parten: door de tijd heen werd vrouwelijke seksualiteit ontzettend vaak miskend. Cultuurhistorica Tinne Claes, die zich samen met een team historici in de geschiedenis van de vulva verdiepte voor het magazine Wonderkamer, schetst een beknopte tijdlijn. “Alle seks die niet tot voortplanting leidt is volgens de rooms-katholieke leer zondig”, zegt Claes.
“Het christendom was eeuwenlang de algemene godsdienst en schiep een beeld van seksualiteit waarin vrouwelijk genot geen plek had. Zelfs in de oudheid al werd de vulva opvallend minder afgebeeld dan de penis. Denk maar aan de talloze Griekse standbeelden van naakte mannen met penissen in alle vormen, maten en toestanden.”
“Vrouwen daarentegen zie je met hun handen of een blad voor hun vulva, en als ze toch naakt zijn, lijken hun vulva’s haast onvolgroeid. Van vulvahaar of uitstekende vulvalippen is zelden sprake, net zoals bij veel vulva’s in hedendaagse porno.”
Zo’n vijftien eeuwen later, tijdens de renaissance, bleef de vulva meestal ook glad of bedekt. Botticelli’s ‘De Geboorte van Venus’ is daar misschien wel het bekendste voorbeeld van: Venus bedekt namelijk haar borst en vulva. “Alle keren dat de vulva in de kunst is gewist, weggeveegd en gladgestreken, dragen ongetwijfeld bij aan het gevoel dat ze onzichtbaar of afwezig zou moeten zijn”, stelt Claes vast.
Er zijn, als je in de geschiedenis duikt, enorm veel voorstellingen van vulva’s en vrouwen te vinden die verwijzen naar zondigheid, aldus Claes. “Een voorbeeld daarvan is de wildevrouw: een volledig behaarde vrouw met een behaarde vulva, die in de middeleeuwse bestiaria stond: encyclopedieën waarin allerlei fabeldieren en raadselachtige mensenrassen worden besproken. De wildevrouw was daarin een primitieve vrouw met onverzadigbare lusten, en moest dienen als waarschuwing voor ‘fatsoenlijke’ mensen.”
Werd het beter in de twintigste eeuw? Helaas. Claes: “Ook de theorieën van psychiater Sigmund Freud, die de seksuologie lang gedomineerd hebben, waren vrouwonvriendelijk. Hij geloofde dat de clitoris het centrum van seksualiteit was voor kinderen, en dat het genotscentrum zich met het volwassen worden verplaatste naar de vagina. Volwassen vrouwen die een orgasme kregen door stimulatie van hun clitoris waren bijgevolg zwakzinnig en hadden een geestelijke afwijking.”
Pas tijdens de tweede feministische golf in de jaren zeventig begon de beeldvorming rond vrouwelijk genot te veranderen. “Feministes spoorden vrouwen ertoe aan om hun lichaam te leren kennen en hun kennis over orgasmes en de clitoris te vergroten”, gaat Tinne Claes verder.
“Onderzoek had namelijk uitgewezen dat de meeste vrouwen niet eens wisten wat een orgasme was. Vandaag is er al meer kennis en positieve aandacht voor vrouwelijke seksualiteit, maar er zijn nog altijd veel hardnekkige vooroordelen die voortleven en voor schaamte blijven zorgen.”
Dit moet je weten voor je van seks kan genieten. “Ga niet mee in het schoonheidsindeaal van de vulva”
Je seksuele genot in eigen handen nemen, daar draait het om. En een belangrijke stap daarin is je vulva erkennen. “Heel wat vrouwen vinden hun vulva abnormaal, lelijk en soms zelfs weerzinwekkend”, zegt Elise van Alderen. “De binnenste vulvalippen worden vaak de ‘kleine schaamlippen’ genoemd, en de buitenste vulvalippen, ‘grote schaamlippen’. Die woorden roepen niet alleen de associatie op met schaamte, veel vrouwen denken ook onterecht dat de binnenste vulvalippen kleiner moeten zijn dan de buitenste en niet mogen uitsteken.”
“Een ‘schaamlipcorrectie’ – een woord dat impliceert dat er iets mis is dat gecorrigeerd moet worden – behoort tot de populairste cosmetische ingrepen. Maar de binnenste vulvalippen zijn zelden zodanig te lang of te groot dat ze tot klachten leiden: er bestaat een enorme variatie in afmeting en kleur. Geen twee vulva’s zijn hetzelfde.”
“Toch wordt ons aangeleerd dat we ons ongemakkelijk moeten voelen over onze vulva’s”, gaat Van Alderen verder. “Porno geeft een vertekend beeld van hoe vulva’s eruitzien. Ook de weergave van de meestal getekende vulva’s in biologie-, anatomie- en studieboeken staat vaak ver van de werkelijkheid af. En ook de cosmetische industrie doet met ‘intieme hygiëneproducten voor de vrouw’, inlegkruisjes met geurtjes en roze scheermesjes voor het ‘schaamgebied’ een flinke duit in het zakje.”
“Het resultaat is een dwingend schoonheidsideaal dat seksueel genot opnieuw in de weg staat. Je kan gelukkig wel losbreken uit al die beperkingen”, zegt seksuoloog Elise van Alderen, die vier adviezen uit haar praktijk deelt.
4 stappen om (opnieuw) van seks te houden
— Leg jezelf geen druk op en stop even met partnerseks
Seksuoloog Van Alderen raadt aan om tijdens de zoektocht naar wat jou seksueel opwindt geen partnerseks te hebben. Ook niet als je een vaste relatie hebt. En ook in elkaars bijzijn aan zelfbevrediging doen raadt ze af. “Afdalen naar je seksuele basis en die ontwikkelen, gaat niet als je in een oud patroon van niet-lekkere partnerseks blijft zitten.”
“Denk je nu: oei, dat krijg ik thuis niet verkocht? Dan zit daar een deel van het probleem. Veel vrouwen voelen druk als het aankomt op partnerseks. Ze zijn bang om hem tekort te doen of bedrogen te worden, om niet te voldoen aan de norm, om de liefde van hun partner te verliezen.”
“Opnieuw allerlei mythes die we al vroeg hebben aangeleerd. Maar onder druk kan seksuele opwinding, en dus seksueel verlangen, nooit ontstaan.” Moet je elkaar dan helemaal links laten liggen? Integendeel. Van Alderen: “Ik geef aan mijn cliënten het advies om wel lichamelijke intimiteit op te zoeken met hun partner(s): strelen, knuffelen, samen douchen, masseren, kussen.”
“Kortom: huid-op-huidcontact. In veel relaties zijn lichamelijke intimiteit en seks altijd met elkaar gelinkt, en dat is jammer. Want ruimte voor lichamelijke intimiteit zonder de druk dat er seks ‘moet’ komen, geeft een enorme verdieping aan je relatie. En de praktijk leert dat die aanpak ontzettend goed werkt.”
— Ontdek wat jou opwindt: een wandeling met een erotische podcast.
Elise van Alderen: “Seksuele opwinding is voor iedereen de essentiële voorwaarde voor seksueel genot. Veel vrouwen hebben seks zonder opwinding te ervaren, bijgevolg genieten ze er niet van. Seksuele opwinding ontstaat niet spontaan, het is een reactie op een prikkel: een zintuiglijke prikkel, een fantasie of een herinnering. Dat gedeelte is hands-off: er komt geen zelfbevrediging aan te pas.”
“Het is niet de bedoeling om jezelf uren op te sluiten. Mijn cliënten luisteren bijvoorbeeld naar een erotische podcast als ze de hond uitlaten, ze halen een fijne seksuele herinnering op in de douche of kijken voor het slapengaan naar ethische porno. Het zoeken naar seksuele opwinding, met als doel er vertrouwd mee en vrij in te worden, werkt vaak beter als je het in je dagelijks leven verweeft dan wanneer je er telkens een uur lang op focust.”
— Go solo en ontdek jouw plekjes
“Ontdekken wat jou opwindt, doe je het best alleen”, gaat de seksuoloog verder. “Als je geen schaamte meer voelt en je seksuele opwinding vrij stroomt, kan je overgaan naar zelfbevrediging. Naar je lichaam verkennen, want héél je lijf is een potentieel erogene zone. Naar jezelf toestaan om ervan te kunnen, durven en mogen genieten.”
“Het ontdekken van je seksorganen speelt daar ook een grote rol: welke plekjes van je clitoris en vulva zijn opwindend om aan te raken? Varieer in beweging, druk en ritme, en blijf vooral weg van technieken. Er is geen goed of fout. Het doel is niet later aan je partner kunnen vertellen waar hij of zij je moet aanraken. Het doel is seksueel autonoom worden, zodat je je eigen seksualiteit helemaal bezit en omarmt.”
— Weet wanneer je opgewonden raakt, en wel zo
Soms is het moeilijk om te voelen of je nu écht opgewonden bent of niet. “Seksuele opwinding uit zich in drie pijlers die op hetzelfde moment plaatsvinden”, legt Van Alderen uit. “Je lichaam reageert door een versnelde ademhaling, transpiratie, een blos op je wangen. Je seksorganen reageren door vol te lopen met bloed, waardoor ze opzwellen en vochtig worden.”
“En als derde is er het gevoel dat je seksueel opgewonden bent. Dat is de belangrijkste pijler maar meestal de minst aanwezige. Seksuele opwinding is niet mentaal – het gaat net mis wanneer we in ons hoofd gaan zitten. Je aandacht moet bij je lijf zijn, bij je ervaring, bij het opgewonden gevóél.”
Nog dit: moeten we geen mooier woord vinden voor vagina?
‘Vagina’ is het Latijnse woord voor schede, een omhulsel van een mes of een zwaard. “Een erg fallocentrisch woord”, vindt Tinne Claes. “Er wordt mee geïmpliceerd dat het vrouwelijke geslachtsorgaan uitsluitend bedoeld is als holster voor de penis, in plaats van een orgaan op zich.”
De bekende feministe Germaine Greer zei: “I refuse to think of my sex as simply a receptacle for a weapon”. En daarmee raakt ze een belangrijk pijnpunt aan in de naamgeving van onze … ja, onze wat eigenlijk?
“Strikt gezien is de vagina de verbinding tussen de baarmoeder en de buitenwereld”, zegt Tinne Claes. “‘Vulva’ duidt dan weer op de externe, zichtbare anatomie. Beide woorden dekken de lading niet, want we willen het ook hebben over de eierstokken, de baarmoeder en de clitoris. Vrouwelijke geslachtsorganen dan maar? Nee, dan vallen intersekse- en transpersonen buiten de boot.”
“Gynaecologische anatomie vind ik dan weer te specialistisch en gemedicaliseerd, zeker omdat ik vraagtekens plaats bij de manieren waarop – veelal mannelijke – artsen in het verleden het denken over geslachtsorganen hebben bepaald. En alle flauwe koosnaampjes zoals poes, pruim en flamoes brengen ons ook niet echt ver.”
Tijdens de tweede feministische golf werd het woord ‘kut’ geïntroduceerd, naar het Engelse ‘cunt’. “Een trotse geuzennaam”, weet Claes. “Een woord dat moest afrekenen met paternalistische naamgevingen en allerminst een koosnaam. Juist daarom kan ‘kut’ worden gezien als een positief symbool van emancipatie. Voor mij persoonlijk is het dan ook de enige rake aanduiding.”
Maar seksuoloog Elise van Alderen houdt er een andere mening op na: “Ik vind ‘kut’ en alles wat daarvan is afgeleid denigrerend”, stelt ze. “Een woord bedoeld om vrouwen neer te halen. Daarbij verwijst kut naar de vagina: niet het seks- maar het geboorteorgaan van vrouwen.”
“Het idee dat de vagina het vrouwelijk seksorgaan zou zijn, impliceert dat een penis vereist is. Ook brengt voor veruit de meeste vrouwen penis-in-vaginaseks niet de ultieme vorm van genot. Hét seksorgaan van een vrouw is de clitoris. Als iets het symbool zou moeten zijn van emancipatie van vrouwen, dan is het dat.”
Een meisje wordt vaak door de ouders een angst aangepraat. Als het over dit onderwerp gaat. Men staat er als ouder niet bij stil hoeveel impact het soms op latere leeftijd kan hebben. Een meisje gaat even goed op onderzoek uit als een jonge. Als ze ouder worden wordt vaak van een vrouw verwacht dat seks nodig is voor de voortplanting. Maar wordt er gepraat over gevoel. Sommige vrouwen zien het zelfs als een plicht. Spijtig genoeg. Een vrouw moet kunnen genieten van het sensuele van seks. En dat kan alleen maar als een vrouw haar eigen lichaam kent. En dit ook durft aan te geven. Men zou versteld staan als men de vraag stelt aan een vrouw geniet je van het sensuele en de seks. Seks moet voor beide genieten zijn en is niet alleen gericht op de man. Men moet op een moment een eenheid in gevoel hebben en daarin helemaal in mee kunnen gaan. Dan pas geniet men. Het is dan ook van belang wat ervoor af gaat. Want alles speelt een belangrijke rol. Een warm woord een aanraking een streling. Dat is het sensuele. De daad is maar de daad houdt het dan op. Nee men moet als vrouw even genoten hebben als de man. Een vrouwelijk lichaam heeft veel meer dan alleen het onderste geslachtsdeel. Geef het lichaam aandacht en dan pas kan er van genot gesproken worden.
Men mag ook niet vergeten dat bepaalde vrouwen een angst hebben of zelfs rondlopen met een trauma. Weet dan dat men dit psychisch rustig moet aanpakken. Praten zacht laten voelen is dan van belang. Laat een vrouw haar lichaam zelf aanraken als je partner naast je ligt. Zo kan men ook aanvoelen wat ze graag heeft. Seks is zoiets mooi als men er samen kan van genieten maar ook openstaat voor elkaar. En ja op een bepaalde leeftijd komt men vaak op een moment dat het op een heel andere manier gaat. En dat seks niet altijd nodig is. Of zelfs door omstandigheden niet meer gaat. Er dan voor elkaar zijn in gevoel is op die leeftijd dan weer het belangrijkste.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Aum Shanti,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM PADME HUM MANI