getuigenis van Nima Lhamo bij Sub-commissie van het Europees Parlement over de mensenrechten op 28 november 2016.
Mijn naam is Nyima Lhamo en ik ben de nicht van de overleden Trulku Tenzin Delek. Ik ben geboren in Kham Lithang in het oosten van Tibet. Ik ben 26 jaar oud en ik ben de tweede van vijf broers en zussen. Ik heb een zes jaar oude dochter en haar naam is Dawa Dolma. Mijn vader Thupten Kalsang leeft niet meer. Bij mijn moeder Dolkar Lhamo woont mijn oudere zus Tenzin Palmo, die een negenjarige zoon en twee jongere broers heeft. Mijn jongste zus is ook overleden.
Mijn oom Trulku Tenzin Delek was een zeer gerespecteerde lama in ons dorp. Hij werd valselijk beschuldigd en wederrechtelijk vastgezet door de Chinese autoriteiten, hetgeen de oorzaak is geweest van zijn dood op 12 juli 2015 tijdens het uitzitten van zijn levenslange gevangenisstraf in de gevangenis in Chengdu. Hij stond bekend om zijn filantropische werk in het oosten van Tibet, waar hij schools, klinieken, weeshuizen en bejaardentehuizen heeft opgezet. Ik beschouw mijn oom als mijn leraar, die mij de ware betekenis heeft geleerd van het betekent om Tibetaans boeddhist te zijn. Hij was iemand, die altijd anderen in nood hielp en nooit slechte bedoelingen koesterde jegens anderen. Dus toen ik in 2002 het nieuws van zijn arrestatie hoorde, ik was 12 jaar oud, was het eerste wat bij me opkwam, dat hij snel zou worden vrijgelaten, aangezien hij niets misdaan had. Maar ik had het mis. In het geval van mijn oom is geen recht geschiedt.
Toen ik in Tibet opgroeide, hoorde ik vaak over dergelijke bedroevende gevallen van Tibetanen, die in Chinese gevangenschap overleden, zonder dat hen recht werd gedaan. Ik weet dat er veel andere Tibetanen zijn, die nog steeds hetzelfde lot ondergaan als mijn oom. Dus met veel moeilijkheden en ontberingen, ben ik uit Tibet ontsnapt, maar voor een zeer belangrijke reden: om het lijden van mijn overleden oom Tenzin Delek en dat van andere politieke gevangenen in Tibet, die nog steeds te lijden hebben onder de repressieve Chinese overheersing, met anderen te delen. Het is een wonderbaarlijk gevoel om hier te zijn en de vrijheid te ervaren, waar ik altijd naar heb verlangd. Ik voel me erg gelukkig om hier voor jullie allen te staan en ik ben zeer dankbaar dat jullie mij deze kans bieden om te spreken.
Vandaag wil ik de nadruk leggen op twee punten en een wens uitspreken met betrekking tot de zaak van mijn oom Trulku Tenzin Delek Rinpoche. Mijn twee punten hebben betrekking op de omstandigheden voor en na de dood van mijn oom. Eerst zou ik graag over de situatie vóór de dood van mijn oom spreken.
Mijn oom Trulku Tenzin Delek heeft nooit een overtreding begaan tegen de wetten van het land. Desondanks werd hij door de Chinese autoriteiten valselijk beschuldigd en kreeg hij 13 jaar gevangenisstraf. De autoriteiten negeerden iedere oproep van Rinpoche en zijn medestanders voor zijn vrijlating.
Op 2 juli 2015, tien dagen voor de dood Rinpoche, werden ons meegedeeld dat we Rinpoche konden ontmoeten. Dus vertrokken mijn moeder en mijn tante onmiddellijk naar Chengdu. Echter, nadat ze daar waren aangekomen, bleven de gevangenis autoriteiten het bezoek 10 dagen lang uitstellen. Op 12 juli rond 10 uur ‘s avonds werden ze op geinformeerd over de dood van Rinpoche. Ik kreeg een telefoontje van mijn moeder, waarin ze zei dat Rinpoche was overleden. Met veel moeite vertrok ik onmiddellijk daarna naar Chengdu.
Zodra ik in Chengdu aankwam, protesteerden mijn moeder, mijn tante, ik en een aantal andere mensen tegen de autoriteiten, omdat ze ons niet toestonden om Rinpoche’s lichaam te zien en mee te nemen. We riepen: “Jullie hebben Rinpoche gedood. Als je hem niet hebben gedood, geef ons dan de medische verklaringen.” Mijn moeder sloeg haar hoofd tegen de muur en schreeuwde om bewijsmateriaal, dat de doodsoorzaak van Rinpoche aantoonde. We protesteerden tegenover de ambtenaren en vroegen hen, “als we allen behoren tot ‘één natie’, zoals jullie stellen, waarom worden we dan verschillend behandeld? Waarom zijn er twee soorten beleid gevoerd in deze zogenaamde ‘één natie?’”. Vervolgens probeerde ik zelfmoord te plegen door een sjaal om mijn nek te knopen.
Gealarmeerd door ons protest lieten de gevangenis autoriteiten ons binnen in het gevangenis kantoor. Vervolgens vroegen ze ons om aan hen onze zorgen te uiten. Dus schreven we onze zorgen op; Allereerst vroegen we hen om Rinpoche’s lichaam 15 dagen lang te bewaren in overeenstemming met de Chinese wet. Ten tweede, als Rinpoche aan een natuurlijke oorzaak was overleden, zoals de autoriteiten beweerden, wilden we de medische verklaringen. Ten derde willen we duidelijke informatie over wie bevel heeft gegeven had om Rinpoche’s lichaam te verbranden in plaats van dit terug te geven aan onze familie. Ten slotte zullen we geen verder beroep instellen of petities houden tegen de autoriteiten over Rinpoche’s geval, als zijn lichaam wordt overgedragen aan onze familie. Echter, geen van onze zorgen werden in acht genomen, bovendien werd ons meegedeeld dat ze Rinpoche’s lichaam tegen onze wensen de volgende dag om 7.00 uur zouden verbranden.
Later stonden ze ons kort toe Rinpoche’s lichaam te zien. Na het zien van zijn lichaam, heb ik zes redenen om te aan te nemen dat mijn oom in de gevangenis is vergiftigd met de dood als gevolg. Ten eerste stonden de gevangenis autoriteiten mijn moeder niet toe om Rinpoche te ontmoeten en bleven ze 10 dagen lang het bezoek uitstellen. Ten tweede hebben ze geen medische documenten of een overlijdensakte verstrekt, die de bewering dat Rinpoche aan een natuurlijke oorzaak is overleden bevestigt. Ten derde weigerden de overheidsfunctionarissen ons verzoek in te willigen om Rinpoche’s lichaam 15 dagen lang te bewaren in overeenstemming met de Chinese wet. Ten vierde bleven de autoriteiten het opgegeven tijdstip van de dood veranderen, waarbij één versie aangaf dat deze plaatsvond om 2 uur ‘s nachts en een andere om 4 uur. Ten vijfde is in strijd met de Chinese wet noch Rinpoche’s lichaam, noch zijn as teruggegeven aan mijn familie. Tot slot, toen ze ons kort Rinpoche’s lichaam lieten zien, merkte ik op dat zijn lippen zwart waren en zelfs de monniken, die Rinpoche’s lichaam hadden gewassen zeiden dat zijn vingers en teennagels zwart waren.
Mijn tweede punt is ten aanzien van de omstandigheden na de dood van Rinpoche en de situatie in Lithang nu.
Na de dood van Rinpoche bleven de Chinese autoriteiten hem op de volgende manieren zwart maken. Ten eerste deelden de Chinese autoriteiten pamfletten uit en brachten ze op televisie valse en vervormde informatie naar buiten, onder meer dat Tulku Tenzin Delek een ‘nep lama’ was, een crimineel, en dat hij een bedreiging vormde voor de zogenaamde “sociale stabiliteit”. Ten tweede werd het mijn familie en de lokale Tibetanen niet toegestaan om de traditionele boter lamp te offeren of een openbaar gebed te organiseren ter nagedachtenis aan Rinpoche. Ten derde stonden de lokale autoriteiten niet toe om een herdenkingsstupa te bouwen voor Rinpoche. Ten vierde heb ik ook gehoord dat de autoriteiten in Nyagchuka (Chinees: Yajiang) proberen om de reïncarnatie van Tenzin Delek Rinpoche naar hun hand te zetten, zoals de Chinese autoriteiten dat ook in het geval van de 11de Panchen Lama hebben gedaan. Ten vijfde zijn afbeeldingen van Rinpoche verboden in Lithang. Tot slot zijn Rinpoche’s bezittingen, waaronder zijn geld, in beslag genomen en is ons verteld dat deze zullen worden verbrand.
Dit zijn de twee punten, die ik vandaag met jullie wilde delen.
Ik voel me erg gelukkig en blij om voor u allen vandaag te kunnen spreken. Een kans als deze, om vrijuit te spreken, is een lang gekoesterde wens van alle Tibetanen in Tibet. Ik denk dat het belangrijk is voor de vrije wereld om kennis te nemen van het onrecht dat Tibetanen in Tibet ondergaan. Ik hoop van harte dat hun stem wordt gehoord en hen recht worden gedaan.
Ik ontvluchtte Tibet met achterlating van mijn familie, waaronder mijn zes jaar oude dochter. Ik weet dat het hier spreken, de veiligheid van mijn familie in Tibet in gevaar kan brengen. Ondanks dit, neem ik deze risico’s en spreek ik vandaag voor u met oprechte hoop en doe ik een beroep op de internationale gemeenschap om bij de Chinese regering aan te dringen om een grondig onderzoek in te stellen naar de omstandigheden, die geleid hebben tot de dood van mijn oom Tenzin Delek. Nog belangrijker, ik doe dit, omdat Rinpoche zijn zuster tijdens hun laatste ontmoeting in de gevangenis had geadviseerd om waar mogelijk zijn zaak aan te kaarten en niet beschaamd te zijn, in geval ze om financiële bijstand zouden moeten vragen.
Tenslotte wil ik, namens Rinpoche, mijn familie en zijn medestanders, deze gelegenheid aangrijpen om het Europees Parlement te bedanken voor het aanvaarden van resoluties over Tenzin Delek Rinpoche in 2004 en 2005 en andere in 2002 en 2003 aangenomen resoluties, waarin jullie je bezorgdheid uiten over de gevangenneming van Tenzin Delek en bij China aandringen op zijn vrijlating. Ik hoop oprecht dat u ieder mogelijk politiek en diplomatiek middel zal gebruiken om de kwestie van Tibet aan te kaarten bij uw Chinese collega’s.
Nyima Lhamo
SPIRITUEEL Boeddha 