“Vermijd je angstige dromen niet”: slaaponderzoeker legt uit hoe je nachtmerries kunt stoppen
Totaal in paniek wakker schieten door een (terugkerende) nachtmerrie. Maar liefst 5 procent van de mensen heeft er één of meerdere keren per week last van. Bij sommigen is het zelfs zo erg dat ze er ook overdag hinder van ondervinden. Hoe komt dat? En kan je jouw nachtmerries doen stoppen? Slaaponderzoeker Jaap Lancee (Universiteit van Amsterdam) legt uit wat je kan doen tegen enge dromen die je achtervolgen.
We hebben allemaal wel eens een nachtmerrie. Dat is niets om je zorgen over te maken. Maar sommige mensen hebben er één of meerdere per week. Volgens slaaponderzoeker Jaap Lancee van de Universiteit van Amsterdam heeft 2 tot 5 procent van de mensen daar last van. Onder psychiatrisch patiënten ligt dat percentage zelfs nog veel hoger, maar liefst 30 procent.
Zo vaak griezelig dromen doet een mens natuurlijk geen goed. “Nachtmerries zijn emotioneel zeer onprettige dromen. Als je die regelmatig hebt, hangt dat vaak samen met andere emotionele problemen. Het verhoogt bijvoorbeeld het risico op psychoses en suïcide”, aldus Lancee.
Probeer een terugkerende nachtmerrie niet uit de weg te gaan
“Uit onderzoek weten we dat het in deze gevallen vaak gaat over terugkerende nachtmerries”, vertelt Lancee. “Je droomt dan elke keer hetzelfde verhaal met dezelfde afgrijselijke gebeurtenis, bijvoorbeeld dat je wordt opgegeten door zombies. Als deze droom veel angst veroorzaakt, is het niet zo gek dat je daar de volgende dag niet over na wilt denken.”
“Je gaat het dan vermijden”, gaat Lancee verder. “Maar juist die vermijding zorgt ervoor dat dat zombieverhaal steeds meer in het geheugen vastgelegd wordt als een onveranderlijk script.” De drempel van de nachtmerrie wordt dan steeds lager en de droom start steeds sneller. Eerst moet je bijvoorbeeld een eng donker bos zien om de zombiedroom te activeren, maar later zorgen ook heel andere willekeurige objecten ervoor dat de nachtmerrie al van start gaat. “De emotie wordt dan ook steeds heftiger”, legt Lancee uit.
“Mensen zeggen vaak dat zodra die nachtmerrie begint, ze al precies weten waar die eindigt”, vertelt Lancee. Daar zit ook net de sleutel naar de oplossing. “De best onderzochte behandeling voor nachtmerries is de ‘imagery rehearsal therapy’, ook wel inbeelden en veranderen genoemd. Deze therapie maakt gebruik van het terugkerende element van de nachtmerries.”
Zo krijg je opnieuw controle over jouw droom
Bij de therapie schrijf je jouw nachtmerrie eerst in detail op en dan bekijk je welk moment het meest angstaanjagend is. Meestal het moment net voordat je wakker wordt, vlak voordat je wordt opgegeten door die zombies bijvoorbeeld. Je kunt je dan afvragen wat jij zélf op dat moment zou willen dat er gebeurt. “Je kunt ineens een bijl in je handen hebben om de zombies te verslaan. Maar in minder fantasievolle dromen is het soms ook prima om de politie te laten komen”, vertelt Lancee. “Alles kan en alles mag.”
“Dit is soms wel gemakkelijker gezegd dan gedaan”, vertelt Lancee. “Zeker als het gaat om nachtmerries in het kader van traumatische herinneringen. Dan is het wel verstandig om hier professionele hulp bij te zoeken.” Toch ziet Lancee dat deze aanpak van inbeelden en veranderen kan helpen. “De behandeling vermindert de emotionele lading bij de nachtmerrie en geeft je het idee om zelf meer controle te houden over je droom. Zo kun je uiteindelijk van je nachtmerries afkomen.”
Of dit echt helpt om je nachtmerrie te stoppen betwijfel ik. Een nachtmerrie hangt samen met angsten. En vaak komen die angsten van een trauma die je bij je draagt of van een gebeurtenis die gebeurd is of die je gezien hebt. Denk maar aan jongeren en waar ze nu mee geconfronteerd worden geweld en oorlogen in bepaalde delen van de wereld. Ze gaan zo een angst krijgen dan ze er nachtmerries aan overhouden. Het is dan van belang om erover te praten. Soms moet hoer provisioneel hulp voor ingeschakeld worden. Het nadeel die wachtlijsten zijn zo lang. Mensen die het vaak hebben kunnen ook geholpen worden door met iemand te kijken waar het probleem vandaan komt. Is het een oude trauma die je nog bij je draagt of iets dat gebeurde in de dag of de wereld. Dan kan men daarmee aan de slag. Praten je droom beschrijven en dan aan de slag gaan met je eigen angsten voor het leven of iets anders. Een nachtmerrie kan ook voorkomen bij een verlies. Juist omdat men het niet kan plaatsen dat zoiets gebeurd. Zo zie je dat het vaak iets is dat men in gedachte bezighoud.
De meeste nachtmerries gaan over.
Achtervolging, vallen, spinnen, een wapen dat op je gericht wordt, aanranding en verkrachting durft ook voorkomen.
Het komt zowel bij mannen als bij vrouwen voor al zou het toch meer voorkomen bij vrouwen.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Aum Shanti,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM PADME HUM MANI