Dit gebeurt er met je hersenen tijdens je menstruatie
Je hormonen hebben ook een effect op je brein.
De rode vlag hangt uit, moeder natuur is op bezoek of de vloek van Eva. Door de jaren heen zijn veel jolige benamingen in het leven groepen voor that time of the month. Feit blijft echter dat menstrueren geen pretje is. Pijnlijke borsten, een zere rug, buikkrampen. En dan hebben we het nog niet eens gehad over wat er met je hersenen gebeurt.
Lichamelijke kwalen
Tijdens je menstruatie worden lichaam en brein onderworpen aan hormonale veranderingen. Wat dat voor ons lichaam betekent weten we wel, maar weet jij wat er met je brein gebeurt? Neurowetenschapper Dr. Kristen Willemier vertelt aan Mind, Body and Green wat er in je bovenkamer gebeurt wanneer je ongesteld bent.
Brain fog
Brain fog is de Engelse benaming voor wanneer iemand iets minder bij bewustzijn is dan normaal. Opletten is vaak lastiger als iemand last heeft van brain fog, en bewustzijn van tijd en de omgeving ontbreekt ietwat. Dit is ook iets dat kan gebeuren als je menstrueert. Het oestrogeen- en progesterongehalte zijn dan laag en dit kan leiden tot de algemene symptomen van brain fog. Hierdoor kan het moeilijker zijn om je te concentreren, ben je verstrooid en vergeet je bepaalde dingen sneller. Ook kan het leiden tot vermoeidheid en slapeloosheid.
Hoofdpijn
Een veelvoorkomende kwaal tijdens de menstruatie is hoofdpijn. Gek is het niet. Tijdens deze tijd van de maand vinden veel veranderingen in je lichaam plaats die de hoofdpijn teweeg kunnen brengen: een schommeling in je hormoonspiegel, een laag ijzergehalte door bloedverlies en sneller uitgedroogd raken. Nu is het normaal om af en toe last te hebben van hoofdpijn wanneer je ongesteld bent. Gebeurt het echter elke maand? Neem dan contact op met je huisarts. Zo is het mogelijk dat je tijdens deze periode extra ijzerpullen kunt slikken om hoofdpijn te voorkomen. Probeer ook om voldoende te drinken, zodat je geen hoofdpijn kunt krijgen omdat je niet voldoende gehydrateerd bent.
Je kunt je dingen minder goed herinneren
Een verlaagde oestrogeenspiegel tijdens je menstruatie kan eraan bijdragen dat je dingen minder goed kunt herinneren. Oestrogeen beïnvloedt namelijk de groei en overlevingskans van nieuwe neuronen in de hippocampus – dit is het deel van je hersenen dat verantwoordelijk is voor het geheugen. Daar blijft het overigens niet bij. Die daling in je oestrogeenlevel beïnvloedt ook nog eens je productiviteit.
Zo nu weten de vrouwen ook dat ze op die dagen minder helder zijn dan anders. En juist nadien zijn ze vaak heel helder van geest. Net zoals hun lichaam is dan. Dus dat kan je altijd gebruiken natuurlijk. Maar of het echt waar is daar zullen dan jullie beter een antwoord op kunnen geven of verzinnen.
GIPHY
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Het Franse Bedrijf La Collective geeft de mogelijkheid aan elke menstruerende werknemer om een dag per maand vrij te nemen in geval van pijnlijke maandstonden. Sinds 1 januari hebben ze daar het menstruatieverlof.
La Collective, een bedrijf dat zich focust op het werven van donateurs voor ngo’s, vergoedt die dag. De werknemers hebben er geen medisch attest voor nodig. Een simpele e-mail naar de juiste persoon, zelfs op de dag zelf, zorgt ervoor dat je die dag kan thuisblijven. Het bedrijf betaalt door zoals een normale vakantiedag en de dag wordt niet gezien als een werkonderbreking, in tegenstelling tot ziekteverlof.
Dimitri Lamoureux, medebestuurder van het bedrijf, vindt deze maatregel een sociale vooruitgang die de rechten van de vrouw in de samenleving weerspiegelt. Het bedrijf telt 37 werknemers, onder wie 16 vrouwen.
Het menstruatieverlof werd eerst voorgesteld op de algemene vergadering. Voorafgaand heeft een medewerker een anonieme vragenlijst verspreid in het bedrijf. Zo’n 89 procent van de menstruerende respondenten klaagde over een pijnlijke menstruatie en gaf toe dat het hun werk zou kunnen verstoren. De maatregel werd vrijwel unaniem goedgekeurd, door alle genders. Sinds de invoering (1 januari) hebben werknemers negen dagen menstruatieverlof opgenomen.
Tegenstanders
Toch vinden sommige feministische organisaties het geen goed idee. Céline Piques, woordvoerder van ‘Osez le féminisme!’, zegt: “Het is niet normaal om pijn te hebben tijdens je menstruatie, behalve voor vrouwen die aan endometriose lijden. Zij krijgen de diagnose. Maar verder zorgt de menstruatie niet voor arbeidsongeschiktheid. Menstruatieverlof creëert stigmatisering en stereotypen rond menstruatie.”
Wereldwijd
Uit een peiling voor ‘20 minutes en Eve en Co’ blijkt dat 68 procent van de mensen die menstrueren voor menstruatieverlof is. De peiling verscheen in maart 2021. In Japan bestaat het al sinds 1947 en Zuid-Korea en Indonesië volgden in 2001. In Italië staan sommige bedrijven het al toe.
In België was voormalig federaal minister van Werk, Nathalie Muylle (CD&V), geen voorstander van zo’n verlof, omdat het volgens haar een negatief effect kan hebben voor vrouwen op de arbeidsmarkt.
Ik denk dat het voor bepaalde geen overdreven luxe is. Maar hoe gaan ze de grens trekken van wie wel en wie niet. Want niet iedere vrouw heeft echt een probleem tijdens hun menstruatie. Het zal ook van bedrijf tot bedrijf afhangen om dit toe te staan. Het is al meer ter sprake gekomen maar niet ieder land en bedrijf zullen het toestaan.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Op Instagram schamen vrouwen zich steeds minder voor hun menstruatie: “Ik hou ervan een vrouw te zijn”
Zo’n beetje de helft van de wereldbevolking menstrueert en toch is het nog altijd een taboe. Op sociale media als Instagram beweegt er wel wat: daar zijn steeds meer vrouwen open over de bloederige bedoening. Amerikaanse auteur en blogger Leandra Medine is er het laatste, straffe voorbeeld van: zij postte een herkenbare foto die niks aan de verbeelding overlaat.
Leandra Medine is auteur, blogger en vooral bekend van haar lifestyle- en modewebsite ‘Man Repeller’. Op Instagram heeft de Joods-Amerikaanse zo’n 997.000 (!) volgers en post ze over haar leven in New York en als mama van twee. Medine deinst niet terug van een portie echtheid online. Van tijd tot tijd post de fashionista foto’s van haar neushaar, beenhaar, zweetplekken of wallen. Vorige zomer nog postte ze een foto van haar joggingbroek met natte vlek: ze had in haar broek geplast tijdens het lopen.
Vier de rode vlekken
Deze week pakte ze een ander taboe aan. Op een foto, thuis genomen, draagt ze een witte beha en een lange witte rok. En op die rok: een rode bloedvlek, en geen kleintje. Medine lacht breed op de foto. Als beschrijving erbij schrijft ze: “Zonder sarcasme: ik hou er echt van een vrouw te zijn.” Dat kan tellen als statement. Medine normaliseert menstruatie niet alleen, ze viert het zelfs. En daar krijgt Medine natuurlijk veel lof voor. De reacties onder de foto spreken boekdelen. “Foto van het jaar.” “Menstruatie, but make it fashion.” En: “Bedankt om het bevuilen van kleren, sofa’s en matrassen te normaliseren!” Ook mama’s voelen zich gezien. “Dit toont hoe het is om als mama na een bevalling opnieuw aan je menstruatie te moeten wennen.” Belgische onderneemster en mama Véronique Leysen is ook fan. In haar Instagramstories schrijft ze bij de foto: “Trots op ons moedige lichaam en de hormonen die ons in staat stellen om een baby te maken en de wereld te regeren.” Medine is zeker niet de eerste die op Instagram het taboe rond menstruatie aankaart. In 2015 al ging de nu iconische foto van populaire dichteres Rupi Kaur viraal: ze ligt op bed, op haar broek en lakens zien we een rode vlek. Instagram probeerde meermaals de foto te verwijderen, omdat hij ‘community guidelines’ schond. Maar uiteindelijk won Kaur en paste Instagram de guidelines aan. Hier bij ons postte Jitske Van de Veire in 2019 zonder gêne een foto van haarzelf met maandverband. “Kunnen we stoppen met ons daarover te schamen?” schreef ze. Anno 2021 zijn we daar nog niet helemaal. Maar we zijn misschien wél op de goede weg.
Eigenlijk was ik eens blij met het lezen van. Ik hou ervan een vrouw te zijn. En dat moet je ook zijn in de tijd van je menstruatie. In die tijd laat je lichaam voelen en zien dat je vrouw bent. Al zijn de meeste er vies van of voelen zich behaaglijk slecht die dagen. Vergeet nooit dat het een stukje van je lichaam zuivert. Dat je nadien weer top bent en al je gevoelens tot iets mooi mag aanvoelen. Er zijn culturen waar de vrouw enkele dagen in afzondering gaat. Dit omdat de man denkt dat er duistere kanten aanzitten, of dat de vrouw op dat moment behekst is. Maar ook voor zichzelf. Om eenheid met hun eigen lichaam te krijgen. De rust te mogen vinden die ze soms ook nodig hebben. Maar als westerse vrouw moet men zich er niet voor schamen. Er zou zelfs meer over gepraat mogen worden. Dat zeker niet gedaan wordt spijtig genoeg. Want het hoort nu eenmaal bij vrouw zijn. Mocht men hier meer aandacht aangeven ook in een relatie. Dan zo men weten waarom je deze dagen liever de rust opzoekt dan dat men iets moet doen. Of dat je chagrijniger bent dan je partner gewoon is. Zelfs tegen hun partner durven ze het niet altijd te zeggen. En moet deze er achter komen omdat in het wc bakje het nagelaten afval te zien is. Vrouwen weet dat het een normale cyclus is en dat het bij jullie lichaam hoort. Via de link kan bepaalde instagrams bekijken.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Even geen tampons of maandverband? Dit zijn 3 interessante alternatieven
In een leven gooi je ongeveer 10.000 tampons en maandverbanden weg. Heel veel dus! Niet alleen kan het hoog oplopen in de kosten, ook het milieu betaalt mee. Tampons en maandverband valt onder ‘restafval’: je kunt het dus niet recyclen. En ook al zie je het niet, in veel ‘hygiëneproducten’ zitten plastic en bleekmiddelen. Dat laatste is ook weer niet goed voor de poes. Dus: tijd om over te stappen op een duurzaam en vaginavriendelijker alternatief.
Alternatieven voor tampons en maandverband
Wist je dat toen je voor het eerst ongesteld werd en een maandverband ging gebruiken? Dat voelde zó raar. Alsof je een . Ook een tampon was eerst vreemd om te gebruiken, maar ook dat wende. Ook de alternatieven die we hieronder noemen zullen in het begin spannend en onwennig in gebruik zijn. Ben je bijvoorbeeld bang dat je door zult lekken? Probeer het tampon- of maandverband alternatief dan uit op vrije dag of thuiswerkdag. En – als het mogelijk – gebruik een extra maandverbandje om doorlekken te voorkomen.
1. Menstruatiecup
Deze heb je vast wel vaker voorbij zien komen. De menstruatiecup wordt door steeds meer vrouwen gebruikt. Het is erg gemakkelijk in gebruik. Je vouwt de cup samen en brengt hem zo diep mogelijk in. De menstruatiecup mag je 12 uur dragen. Bij een gemiddelde flow zou twee keer op een dag legen voldoende zijn. Als je hevig bloedt, zul je ‘m twee uur kunnen dragen. Je verwijdert ‘m door in de onderkant van de cup te knijpen – niet het steeltje! Dan leeg je ‘m en breng je ‘m opnieuw in. De menstruatiecup is een zeer milieu- en budgetvriendelijk alternatief. Mits je ‘m goed reinigt en bewaart, kun je de cup vijf tot tien jaar gebruiken. Je bespaart jezelf 100 tot wel 500 euro en 150 kilo afval. Applausje voor jezelf.
2. Menstruatie ondergoed
Het idee om te bloeden in een onderbroek en die na het wassen te hergebruiken, is op zijn zachts gezegd even wennen. Toch worden de zogeheten period panties de laatste jaren steeds populairder. Het menstruatie ondergoed bevat speciale vochtabsorberende en -vasthoudende laagjes zodat jij zorgeloos door het leven kunt. De meeste merken hebben verschilllende soorten broekjes: high-waisted, hipsters en strings. Hoe groter de panties, hoe meer vocht het kan vasthouden. Zo vervangt een high-waisted broekje zo’n vier tampons. Slim: menstruatie ondergoed kun je ook als extra safety net dragen naast tampons als je heel hevig menstrueert. Het is ook geschikt bij licht urineverlies, spotting en als je veel afscheiding hebt. Shoppen dus, die period panties!
3. Wasbaar maandverband
We horen je al denken: ‘wasbaar maandverband… is dat niet onhygiënisch?’ Integendeel! Wasbaar maandverband bevat geen chemische of giftige stoffen en is daarom veiliger voor je vagina en vulva. Als je het volgens de instructies wast, is er niks vies aan. De verbandjes gaan tot wel vijf jaar lang mee.
Als je als vrouw milieu bewust bezig wilt zijn. Kan je dit ook doen als je in je maandelijkse cyclus zit. Ja vrouwen je maandstonden. De maandelijkse problemen waar alle vrouwen mee te maken krijgt. Als je eigenlijk leest hoeveel men er weg gooit dan kan dit wel tot nadenken zetten. Als je natuurlijk openstaat voor het alternatieve. De menstruatiecup dat moet je leren gebruiken. En natuurlijk kan dit wel in het begin voor wat problemen zorgen. Was je handen grondig met zeep. Pak de cup aan de onderkant vast en knijp er zachtjes in om het vacuüm te verbreken. … Houd de cup ingedrukt en wiebel hem lichtjes op en neer terwijl je hem naar beneden haalt. … Let op: houd de cup recht terwijl je hem verwijdert, zodat je niet knoeit. De twee anderen zijn dan weer een voordeel omdat het eigenlijk werkt als een gewoon maandverband. Als dus de berg vuil wilt verminderen vrouwen dan kan je wel eens gaan nadenken over deze natuurlijk.
Spiritueel mag men nooit vergeten vrouwen. Dat dit een zuivering van het lichaam is.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Zo’n 500.000 vrouwen in Nederland hebben last van hevig menstrueel bloedverlies. Het gros blijft jarenlang met klachten doorlopen. Door de coronacrisis wordt die termijn nog verder opgerekt, met alle gezondheidsrisico’s van dien. De voorlichtingscampagne Bloedserieus roept vrouwen met HMB-klachten daarom nadrukkelijk op wél naar de huisarts te gaan. Ook in tijden van corona.
Hevig menstrueel bloedverlies (HMB) is een van de meest voorkomende problemen in de gynaecologie. Maar liefst 1 op de 5 vrouwen krijgt er in de premenopauze mee te maken. In Nederland gaat het om ongeveer 500.000 vrouwen tussen de 35 en 55 jaar. Te weinig vrouwen beseffen dat HMB een medische aandoening is. Daardoor duurt het vaak jaren voordat met een behandeling wordt gestart. Als er al een behandeling plaatsvindt. Uit een enquête* onder ruim 1.000 Nederlandse vrouwen met HMB-klachten blijkt namelijk dat slechts 54 procent vrouwen naar de huisarts gaat en 29 procent vervolgens bij een gynaecoloog belandt. Maar liefst 75 procent weet niet dat HMB een medisch erkende aandoening waarvoor meerdere eenvoudige behandelopties zijn en 60 procent denkt dat hevige menstruaties er nu eenmaal bij horen. Van de ondervraagden was 28 procent eerder naar een arts gegaan als men had geweten dat er meerdere, eenvoudige behandelopties zijn.
Een bloedserieus probleem
HMB heeft veel impact op de kwaliteit van leven: lichamelijk, psychisch en sociaal. Toch wachten vrouwen vaak tot het echt niet langer gaat, voordat zij een afspraak maken met de huisart. Door de coronacrisis wordt die termijn nog verder opgerekt; omdat men de zorg niet verder wil belasten of uit angst voor besmetting. De landelijke voorlichtingscampagne Bloedserieus waarschuwt voor uitstelgedrag en roept vrouwen met HMB-klachten nadrukkelijk op om wél naar de huisarts te gaan. Ook in tijden van corona. Uitstelgedrag kan tot langere wachtlijsten in de zorg leiden en brengt onnodige gezondheidsrisico’s met zich mee. Veranderingen in de hormoonhuishouding zijn meestal de oorzaak van HMB. Aan HMB kan echter ook een ander medisch probleem ten grondslag liggen. Denk aan endometriose, adenomyose, PCOS, een stollingsstoornis, een ontsteking of gynaecologische kanker. Ook myomen of poliepen kunnen heftige en pijnlijke menstruaties geven. Om onderliggende oorzaken uit te sluiten is daarom altijd belangrijk medisch onderzoek te laten doen. Zodra de agenda rondom de menstruatie gepland moet worden, is het code rood en gerechtvaardigd om een afspraak met de huisarts te maken. Een menstruatiedagboek of menstruatiescorekaart invullen, is een goede voorbereiding op dat consult.
Symptomen & behandelopties
Karakteristieke symptomen van HMB zijn een cyclusduur korter dan 21 dagen, een menstruatieduur van meer dan 7 dagen, heftige menstruatiekramp, veel bloedverlies (driekwart longdrinkglas of meer) en het verlies van grote stolsels. Vrouwen met HMB gebruiken vaak meerdere menstruatieproducten tegelijk en moeten om het uur naar de wc om doorlekken te voorkomen. Ook vermoeidheid – al dan niet door ijzertekort – komt vaak voor. HMB is een medisch erkende aandoening waarvoor verschillende behandelopties bestaan. Een eerste stap is vaak hormoontherapie (anticonceptiepil of Mirena-spiraal). Als myomen en poliepen de oorzaak zijn, kunnen deze via een minimaal invasieve techniek (MyoSure) worden verwijderd. Voor premenopauzale vrouwen zonder kinderwens, is ook NovaSure een optie. Bij deze vorm van endometriumablatie wordt het slijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder verwijderd met behulp van radiofrequentie-energie, waardoor er minder of zelfs helemaal geen menstrueel bloedverlies meer is terwijl de hormoonhuishouding intact blijft.
Een normale menstruatiecyclus varieert van 23 tot 36 dagen, meestal 26 tot 30 dagen. De menstruatie zelf duurt 2 tot 7 dagen en normaal bloedverlies bedraagt doorgaans tussen 25 en 40 ml, tot maximum 80 ml. Wanneer men echt ziet dat er teveel bloedverlies is bij een menstruatie. Is het gewenst om toch een arts of gynaecoloog te raadplegen. Het kan zijn omdat je bloed te dun is. Het zou ook kunnen dat je drager bent van de ziekte van von Willebrand. Al weet je dat vaak zelf niet. Ook kan je vaak in je cyclus moe en futloos voelen. Omdat je teveel aan bloed verliest. Ook dat kan pijnlijke menstruatie dagen geven. Daarom is het zeker niet slecht als je niet zeker bent om het even te laten controleren en er over te praten met je arts.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Nooit meer die tijd van de maand: volgens artsen is menstrueren ‘compleet nutteloos’
Met buikkrampen in foetushouding op de zetel, bloeden als een rund, mood swings, ongemak. ‘Medisch compleet nutteloos’, volgens de Amerikaanse professor Sophia Yen, die benadrukt dat maandstonden geen enkel nut hebben en we die dus best verminderen of gewoon elimineren. Maar is dat foefelen met de natuur echt zo onschadelijk?
Als het aan Yen ligt, kunnen we maandverbanden en tampons straks ritueel verbranden. De professor kindergeneeskunde aan de Stanford Medical School in Californië pleit voor het optioneel maken van maandstonden. “Met hormonale contraceptie kan je de menstruatie zonder zorgen sterk verminderen of uitschakelen. De technologie is er, met een hormoonspiraal of door de pil door te nemen. Dat kan vanaf twee jaar na de eerste menstruatie, eerder loop je het risico dat de groei van het kind afremt”, aldus Yen afgelopen weekend in het Amerikaanse magazine The Atlantic. Ze wil dat haar twee tienerdochters op gelijke voet kunnen concurreren met degenen die geen baarmoeder hebben. “Tienerjaren zijn al zo turbulent en gruwelijk, ik wil niet dat ze onnodig lijden en ik kan dat voor mijn kind verlichten.” Het artikel is verhelderend: al meer dan een decennium geleden is blijkbaar bewezen dat er geen enkele medische noodzaak is voor de hel waar veel vrouwen, transmannen en non-binaire mensen zich maandelijks doorheen worstelen. Daarover zijn verloskundigen en gynaecologen het roerend eens. Ontkurkt u dus gerust de champagneflessen. Dr. Hendrik Cammu, gynaecoloog en professor aan de VUB, verduidelijkt: “Dit is voor mij de evidentie zelf. Gynaecologie is een vak, net zoals de loodgieterij. Vrouwen komen bij mij met een probleem, pijnlijke maandstonden bijvoorbeeld, of te veel bloedverlies. Dan onderzoek je dat en stel je een oplossing voor. Ik maak er een punt van om hen daarover in een duidelijke taal in te lichten. Maar dat is natuurlijk een-op-eencommunicatie, van arts tot patiënt. Het klopt dat informatie hierover te weinig algemeen verspreid is. Goed dus dat ook de media hierover berichten.”
‘Opgestapeld bloed en onvruchtbaar’
Dat blijkt hoognodig, want er bestaan nogal wat misvattingen over de vrouwelijke cyclus en de neveneffecten van het – al dan niet volledig – elimineren van de menstruatie. De twee voornaamste die in The Atlantic geciteerd en door Cammu bevestigd worden: ‘als je minder je regels hebt, stapelt dat bloed zich op in het lichaam’, en ‘als je lang niet menstrueert, daalt je vruchtbaarheid’. Allebei klinkklare onzin, meent hij. “Wie niet menstrueert, maakt dat menstruatiebloed ook niet meer aan. Bovendien is het veelvuldig bewezen dat het niet hebben van maandstonden, en dus het gebruik van hormonale contraceptie, geen enkele invloed heeft op de vruchtbaarheid. Een vrouw die vijf jaar een hormoonspiraal had, kan in de eerste of tweede maand na de verwijdering alweer een perfecte baarmoederwand aanmaken waarin een embryo zich kan nestelen.” Ook seksuologe Goedele Liekens vindt dat er nog veel onwetendheid is. “Veel meisjes en jonge vrouwen denken dat die schoonmaak of spoeling noodzakelijk is. Dat het ongezond is als er geen menstruatie is. Wie steekt hen dat toch allemaal in het hoofd? De pil was zo belangrijk voor de ontvoogding van de vrouw, hier, maar zeker in ontwikkelingslanden.” Kleine kanttekening: menstruatie is niet per se nutteloos. Voor veel vrouwen is het een controle of ze al dan niet zwanger zijn. En voor mensen die met een eetstoornis worstelen, kan het een teken zijn dat ze herstellende zijn. Maar voor de rest: ja dus, compleet overbodig.
Hormonen in de war
De enige manier om die menstruatie te doorbreken, is door het toedienen van hormonen. En daar is wel meer om te doen, want haalt dat foefelen met de natuur niet je volledige huishouding overhoop? “Ik durf niet beweren dat hormonale contraceptie geen effecten op het algemeen welbevinden en het libido heeft”, vertelt Liekens. “Dat verschilt van persoon tot persoon en het kan dus best zijn dat je er helemaal geen last van hebt. Wat ik altijd aanraad: gooi het kind niet met het badwater weg. Verander van contraceptie als je onaangename bijwerkingen ervaart. Zoek naar de pil of het spiraal dat wel voor jou werkt.” Zijn er nog andere schadelijke gevolgen? Cammu: “Er zijn vrouwen die geen hormonen mogen nemen door bepaalde ziektes, zoals hormoongevoelige borstkanker. Maar het hormoonspiraal is, samen met het baarmoederhalskankervaccin, een van de meest invloedrijke ontwikkelingen in de gynaecologie van de voorbije 25 jaar. Het aantal baarmoederverwijderingen is dankzij dat spiraal drastisch gedaald, gehalveerd bijna. Dat is dus een erg goede evolutie. Gebruiksters van de pil hebben ook 50 procent minder kans op eierstokkanker en lopen minder risico op bloedarmoede. Wel is er bij die vrouwen een verhoogd risico op baarmoederhalskanker, maar dat komt omdat het HPV-virus seksueel overdraagbaar is. En wie de pil neemt, heeft gewoon meer seks.” Het niet willen innemen van extra hormonen is een vrije keuze, dat benadrukken Liekens en Cammu. Sommige vrouwen geven bovendien aan dat ze zich, door te menstrueren, meer met de natuur verbonden voelen. Al plaatst Cammu daarbij een kanttekening. “We leven in huizen met centrale verwarming, tv’s en smartphones. De homo sapiens heeft zowat alles gereorganiseerd. We hebben ons helemaal onttrokken aan de brute biologie. Als het geen schade berokkent…”
Als vrouw zou er meer over gepraat moeten worden. Zodat dit niet een struikelblok is iedere maand voor hen. Het is toch iets normaal. Maar spijtig is het leven zo veranderd en wordt er niet meer gezien naar het lichaam. Vroeger en in bepaalde culturen doen ze dat nog en dat maakt dat het lichaam zich zelf zuivert. Nu hebben vrouwen heel wat problemen omdat ze hun lichaam met de nodige medicatie vervuilen. Natuurlijk begrijp ik ook dat de tijden veranderen en dat sommigen de pil moeten slikken. Maar het doet meer slecht dan goed op momenten.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Hormoonvrij met Daysy, wat je moet weten over de vrouwelijke cyclus
Je cyclus vertelt je over waar je staat en hoe het met je gezondheid gaat. Het belangrijkste onderdeel hiervan zijn je hormonen. Deze regelen niet alleen je energiehuishouding, emoties en libido, maar zorgen ook voor je eisprong. Door het monitoren van je cyclus, weet je of dat je in je vruchtbare dagen zit en voorbehoedsmiddelen moet gebruiken (of juist niet, als je zwanger wilt worden). Inzicht in je persoonlijke cyclus is dus niet alleen interessant maar ook erg handig én gezond. Het gebruik van anticonceptie zoals de pil of spiraal kan namelijk voor een verergering van de klachten zorgen! In dit artikel meer over hormonen en belangrijke voordelen van de hormoonvrije methode Daysy.
Wat is Daysy?
Eigenlijk is het heel simpel; geen onbeschermde geslachtsgemeenschap tijdens de zes vruchtbare dagen van de vrouw. Er bestaat nog het idee dat je zomaar op iedere dag zwanger zou kunnen worden. Daarom is het goed om te weten in welke fase van de cyclus je zit en hoe jouw cyclus verloopt. Je moet er dus achter komen wanneer je vruchtbare dagen zijn. Tijdens de eisprong komt een rijpe eicel vrij. Die eicel kan tot 18 uur na de eisprong bevrucht worden en overleeft maximaal 24 uur. Zaadcellen kunnen maximaal vijf dagen overleven in het lichaam van de vrouw. Je kan dus zes dagen zwanger worden per cyclus. De meest betrouwbare manier is het vaststellen van de basale lichaamstemperatuur (BBT). Dit is een rust temperatuur die ‘s ochtends net voor het opstaan, onder de tong gemeten wordt. In de nacht bereiken we namelijk het punt waarop de temperatuur aangeeft in welke fase (dus welke hormonen) actief zijn op dat moment van de cyclus.
Hormonen en eisprong
In de fase na de menstruatie tijdens de natuurlijke cyclus (zonder onderdrukking van anticonceptie) bouwt je baarmoederslijmvlies op, onder invloed van oestrogeen. Het hormoon FSH neemt toe en LH is hoog tijdens de eisprong. Na de eisprong maakt het corpus luteum (de follikel, maar dan zonder eitje) het hormoon progesteron. Progesteron geeft een lichte verhoging van de basale lichaamstemperatuur, vandaar dat het observeren van de temperatuur wetenschappelijk een effectieve manier is. Het bijhouden van kalenderdagen zodat je (ongeveer) weet wanneer je menstrueert, zegt dus nog niets over je hormonale balans, of dat je een eisprong hebt. Hiervoor kun je de fertility tracker Daysy gebruiken. Dit apparaat is meer dan 99% nauwkeurig, door het interne algoritme die de vijf vruchtbare dagen voor de verwachte eisprong bepaalt. Dit kost je maar een minuut tijd per dag. Daarbij kun je voor hulp altijd contact opnemen met de cyclus expert. In onderstaand voorbeeld zijn de rode vruchtbare dagen en de groene onvruchtbare dagen aangegeven. De gele dagen geven cyclusvariaties aan of dat het algoritme nog in de leerfase is. Elke vrouw heeft haar eigen unieke cyclusverloop en deze kan per maand verschillen.
Naast pesticiden, zware metalen, weekmakers uit plastic is ook de anticonceptiepil een grote hormoonverstoorder. Deze bestaat namelijk uit stoffen die niet lijken op wat onze lichaamseigen hormonen doen. Je onderdrukt daarmee je eigen (zeer gevoelige) hormoonsysteem waardoor deze ontregelt kan raken. Dit veroorzaakt verschillende fysieke en emotionele klachten zoals bijvoorbeeld vermoeidheid, prikkelbaarheid of schimmelinfecties en huidproblemen.
Vier belangrijke voordelen voor een hormoonvrije methode
We kopen biologische, onbespoten groenten en gebruiken huidvriendelijke, natuurlijke verzorgingsmiddelen. Maar waarom zou het merendeel van de vrouwen een pil slikken of spiraal gebruiken, met chemische stoffen die een nadelige werking op de gezondheid en natuurlijke cyclus kunnen hebben? Eigenlijk is dit best raar, aangezien je dus maar een paar dagen in de maand vruchtbaar bent. Veel vrouwen kiezen voor een koperspiraal, aangezien koper een metaal is kan dat vervelende effecten geven voor je gezondheid. Het blijft een vreemd voorwerp in je lichaam die interacties maakt met het immuunsysteem.
1. Nauwkeurigheid die zich al meer dan 30 jaar bewijst
Willekeurig op internet zoeken naar manieren om je cyclus bij te houden, kan leiden naar onjuiste of onvolledige informatie. En met het downloaden van een app ben je er nog niet. Niet iedere vrouw ovuleert op dag 14 en slechts een klein percentage vrouwen heeft een cyclus van 28 dagen. Maar het is een fabel dat een methode zoals Daysy onbetrouwbaar zou zijn! Onder andere een onderzoek van de World Health Organisation uit 2013 bevestigt dit [1].Wel geven ze hierbij als kanttekening dat dagelijks heel nauwkeurig de vruchtbaarheidstekens moeten worden bijgehouden, zoals je basale lichaamstemperatuur (BBT). Een medisch apparaat is hier een perfecte oplossing voor.
2. Een gezonder lichaam en geest
Er zijn veel soorten pillen, die allemaal bestaan uit (een vorm van) progestageen en (een vorm van) oestrogeen, die van nature niet in het lichaam voorkomen. Hiermee laat je je lichaam (kort door de bocht gezegd) denken dat het in de menopauze is en komt er dus geen nieuwe eisprong. Daardoor kun je niet zwanger worden. De pil wordt wel eens voorgeschreven bij onder andere ernstige menstruatieklachten of hormonale acné. Echter zijn deze klachten een teken dat je hormoonsysteem uit balans is. Met een hormoonvrije methode zoals Daysy heb je kans om de oorzaak hiervan te achterhalen en je balans te herstellen door middel van bijvoorbeeld voeding, beweging of reduceren van stress. Wat veel vrouwen ook niet weten is dat de pil voor depressies kan zorgen. [2] Daarbij is er een grotere kans op trombose en een verhoogd risico van 24 procent op het krijgen van borstkanker in vergelijking tot vrouwen die de pil niet slikken. [3] Genoeg redenen dus om zelf de vruchtbare dagen van je natuurlijke cylusvast te stellen. Daarbij is het bij een bezoek aan je arts of specialist erg handig om je klachten specifiek aan te kunnen geven. Zo kun je direct de juiste ondersteuning krijgen, dat scheelt geld en (kostbare) tijd.
3. Meer bewustwording van je cyclus
Het kan bevrijdend werken wanneer je je bewust wordt van je cyclus en de veranderingen in je lichaam en emoties leert herkennen. Dit geeft je een betere verbinding met je eigen lichaam en meer vertrouwen. Waarschijnlijk gaat je menstruatie zelfs steeds meer gelijklopen met het ritme van de maan, dus de natuur.Vroeger ovuleerden bijna alle vrouwen met de volle maan en menstrueerden bij de volle maan. Met een natuurlijke cyclus kies je in ieder geval bewust voor je eigen gezondheid!
4. Sneller zwanger als je dit juist wél wil
Het is inmiddels steeds meer bekend dat het erg moeilijk kan zijn zwanger te raken na een lange periode van pilgebruik. Ruim op tijd stoppen geeft je lichaam de tijd om te herstellen en verhoogt de kans op een natuurlijke cyclus en zwangerschap. Wist je dat je door je natuurlijke geur vermoedelijk ook eerder een geschikte partner aantrekt en een hoger libido hebt? Niet geheel onbelangrijk bij het zwanger raken. Naast een gezond lichaam is de juiste timing natuurlijk het meest belangrijk. Daysy weet wanneer je vruchtbaar bent.
Het zijn en blijven hormonen dat je neemt. En het is niet altijd gezond voor het lichaam. Zoals je ook leest in de tekst. Velen zijn bio bezig maar als het op dit medicijn aankomt dan doen ze daar niet aan mee. Natuurlijk is het zeker goed om niet zwanger te worden. Maar er zijn andere hulpmiddelen. Ook mag men niet vergeten dat een cyclus van een vrouw het lichaam zuivert. Vroeger waren ook deze medicatie er niet en moesten vrouwen beroep doen op het gevoel van hun innerlijk lichaam. Dat niet altijd evident was. Zodat er teveel zwanger werden. Het is zeker een goede uitvinding geweest om zwangerschap tegen te houden. Maar men is altijd met hormonen bezig dat niet altijd goed voor het lichaam is. Alhoewel er ook vrouwen zijn die het moeten nemen tegen bepaalde pijnen.
Weet je dan men vroeger uitging van de maanstanden, en het gevoel dat een vrouw aanvoelde op het moment van haar menstruatie.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Veel vrouwen worstelen met endometriose en krijgen nooit de juiste diagnose. “We moeten stoppen met pijnlijke menstruatie zo normaal te vinden”
Eén op de tien vrouwen in ons land heeft endometriose, een aandoening waarbij baarmoederslijmvlies in hun buikholte voor pijnlijke maandstonden en onvruchtbaarheid zorgt. En toch herkennen dokters de ziekte amper en moeten vrouwen soms jaren wachten op een juiste diagnose. Hoe komt dat? “Vrouwen met menstruatiepijn hebben niet het gevoel dat ze hulp kunnen zoeken”, zegt experte Carla Tomassetti.
Ellen Andries (36) uit Gent verbeet tien jaar lang de pijn. “Ik was het beu om te moeten zeggen dat ik pijn had”, vertelt ze in het VTM Nieuws. “Die plaat bleef hangen. Elke dag opnieuw en jaren aan een stuk.” Tijdens haar maandstonden moest ze vaak braken, viel ze flauw en verloor ze enorm veel bloed. Ellen wist als tiener al dat er iets mis was, maar het kostte haar tien jaar en tientallen bezoeken aan gynaecologen voor ze de juiste hulp kreeg. Een op de tien Belgische vrouwen heeft last van endometriose, gelukkig niet altijd in erge mate. Bij Ellen waren de klachten wel ernstig: haar organen plakten aan elkaar en ze was quasi onvruchtbaar. Ter behandeling moest ze een operatie van zeven uur ondergaan in het endometriosecentrum van het UZ Leuven. Ze brengt nu een documentaire uit over haar lange strijd tegen de ziekte, in de hoop dat de aandoening meer aandacht krijgt. “Andere vrouwen mogen niet dezelfde lijdensweg ondergaan als ik”, zegt ze. Begin maart probeerde de Britse modeontwerpster Alexa Chung hetzelfde te doen met een Instagrampost. Ook zij lijdt aan endometriose en kaartte aan dat het vaak onmenselijk lang duurt voor die diagnose valt. “Waarom weet niemand wat het is? Waarom weet niemand hoe het te genezen? Is de gezondheidszorg gewoon te vrouwonvriendelijk?”,
Hoe meer je menstrueert, hoe groter de kans
Wat endometriose precies is, is voor dokters ondertussen wel al relatief duidelijk. “Het is een goedaardige, chronische aandoening die vooral vrouwen in de vruchtbare fase van hun leven treft. Het baarmoederslijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder komt bij endometriosepatiënten in de buikholte terecht, vooral in het bekkengebied”, licht Thomas D’Hooghe toe, professor gynaecologie van het UZ Leuven. Dat gebeurt via het menstruatiebloed: bij sommige vrouwen kan een klein deel ervan via de eileiders in de buikholte terechtkomen. Dat bloed bevat levend weefsel van het baarmoederslijmvlies, dat zich kan vasthechten aan het buikvlies, de eierstokken, de blaas of de darmen. “Vrouwen die heel jong beginnen te menstrueren en last hebben van pijnlijke menstruaties, lopen een groter risico op endometriose. Hetzelfde geldt voor vrouwen met heel hevige of frequente menstruaties. Want hoe meer je menstrueert, hoe groter de kans op endometriose.”
Nog altijd geen behandeling
De gevolgen daarvan zijn verschillend. Sommige vrouwen ondervinden geen last, andere zijn dan weer niet in staat om te werken of hun leven te leiden, zegt D’Hooghe. “Waarom de ene vrouw wel hevige pijn ervaart en de andere niet, is niet duidelijk. Maar we weten wel dat endometriose een van de belangrijkste oorzaken is van menstruatiepijn en verminderde vruchtbaarheid.” Niet alle vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen kampen met endometriose, maar het zijn er toch zo’n 30%. “Wellicht belemmert het slijmvlies dan het contact tussen de eierstok en de eileider”, zegt D’Hooghe.
Een chirurgische ingreep is vaak noodzakelijk wanneer vrouwen met endometriose een kinderwens hebben
Professor en gynaecoloog Thomas D’Hooghe
Een behandeling voor endometriose bestaat nog altijd niet. De huidige geneeskunde kan ondertussen wel de symptomen bestrijden, maar de ziekte zelf niet. “Pijnklachten tijdens de menstruatie verhelpen we met pijnstillers of hormonale medicatie zoals de pil”, zegt D’Hooghe. Erg pijnlijke endometriosehaarden wegnemen gebeurt dan weer met een chirurgische ingreep. Die is vaak zelfs noodzakelijk voor wie een kinderwens heeft. “Door alle endometrioseletsels te verwijderen en gezond weefsel te redden, kunnen we de voortplantingsfunctie meestal wel herstellen. Eventueel met de hulp van extra vruchtbaarheidsbehandelingen.”
Omdat menstruatiepijn ‘normaal’ is
Geen goede behandeling, veel te late diagnoses, vrouwen die jaren onwetend met pijn of onvruchtbaarheid worstelen: het zijn de grootste gevolgen van de onwetendheid rond de toch zo veel voorkomende ziekte. Vrouwen met endometriose lopen gemiddeld zes tot tien jaar met symptomen rond voor ze de juiste diagnose krijgen: hoe valt dat te verklaren? “Enerzijds krijgen vrouwen constant het signaal dat menstruatiepijnen normaal zijn. ‘Dat hoort er nu eenmaal bij’, krijgen ze als tiener al te horen”, zegt professor en gynaecologe Carla Tomassetti van het endometriosecentrum van het UZ Leuven. “Dus negeren veel vrouwen de pijn die ze hebben en hebben ze niet het gevoel dat ze met die klachten naar de dokter mogen stappen. Menstruatie zelf is als onderwerp ook best nog taboe, dat helpt natuurlijk niet.”
Het mag niet normaal zijn dat een zestienjarig meisje een dag school moet missen omdat ze zo veel pijn heeft
Professor Carla Tomassetti
“Anderzijds is het voor zorgverleners niet makkelijk om endometriose op het spoor te komen”, vult Tomassetti aan. “Minder ernstige letsels kan een dokter met een simpele echo of een standaardonderzoek niet vinden en een betrouwbare bloedtest bestaat nog niet. Een echografie om de grotere letsels te detecteren vereist ook een zekere expertise die niet elke dokter heeft. Een vaginaal onderzoek is een optie, maar dat is voor veel patiënten heel onaangenaam en toont ook niet alle letsels aan. Een kijkoperatie is dus de meest zekere methode, maar daarvoor ligt de drempel natuurlijk veel hoger.” En dokters zijn natuurlijk ook gewoon beïnvloed door het maatschappijbeeld dat zegt dat menstruatiepijn niks bijzonders is. Des te beter dus dat er nu weer aandacht naar de ziekte gaat, vindt professor Tomassetti. “Als je alles optelt, van medicijnen tot werkverlet en noem maar op, dan kost endometriose de maatschappij even veel als diabetes of andere grote chronische ziektes. Dus waarom grijpen we niet in? Het mag niet normaal zijn dat een zestienjarig meisje een dag school moet missen omdat ze zo veel pijn heeft. We moeten die ideeën echt aanpakken op een maatschappelijk niveau, zodat een dokter binnenkort niet meer gewoon naar pijnstillers grijpt, maar zulke vrouwen doorverwijst naar de juiste specialist.”
Bij hevige pijnen die heel de tijd aanhouden tijdens je menstruatie. Moet je niet wachten om een arts of gynaecoloog te raadplegen. Deze kunnen zeker andere gevolgen hebben. En is dan ook gewenst om te laten controleren. Natuurlijk meisje die in hun begin fase van de menstruatie zitten zullen meer pijnen voelen.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Reclame over maandstonden wordt geprezen: ‘De meest herkenbare campagne ooit’
‘De verfrissendste reclamevideo ooit’: zo wordt de #wombstories-campagne van het Zweedse hygiëne- en verzorgingsmerk Essity genoemd. Het merk sloeg de handen ineen met regisseur Nisha Ganatra — genomineerd voor een Emmy — om een campagne rond maandstonden te maken. Geen vervelende Moeder Natuur en geen lachende en dansende vrouwen. De reclamevideo van Essity focust op échte en herkenbare verhalen en toont pakweg elke mogelijke kwaal waarmee vrouwen in aanraking kunnen komen. Het bedrijf en de regisseur gingen voor het maken van de campagne bij vrouwen na wat hun mening was over maandstonden en hoe die geportretteerd werden in de media. Wat bleek? Maar liefst 62% geeft aan dat vrouwelijke anatomie en gezondheidsproblemen niet genoeg aandacht krijgen. De video wil aantonen dat er niet één biologische tijdslijn is: zo krijgt niet alle vrouwen hun regels tijdens de adolescentie, hebben ze krampen, willen ze een baby, worden ze zwanger, krijgen ze opnieuw hun regels waarna ze in menopauze gaan. De realiteit is vaak veel minder ‘mooi’. “Deze campagne werd gemaakt lang voor de pandemie ons leven overhoop haalde. Maar de problemen waarmee vrouwen dagelijks in aanraking komen, verdwenen niet plots. Sterker nog: Covid-19 zorgde ervoor dat veel mensen zich alleen voelden, alleen met hun probleem. Mama’s moesten alleen bevallen, gingen alleen door vruchtbaarheidsbehandelingen en enge operaties. Het is nu meer dan ooit belangrijk om over onze lichamen en ervaringen te spreken”, klinkt het bij Tanja Grubner, global marketing en communications director. “Met #wombstories beginnen we een beweging. We willen openlijk praten over zaken waarover andere merken zwijgen.” En dat idee wordt warm onthaald. “Dit is geweldig! Het is zo verfrissend om menstruaties als een probleem te zien waar niet over gezwegen moet worden”, klinkt het bij een fan op Twitter. “We mogen vrouwelijke problemen op een normale manier tonen. Het is tijd dat we taboes doorbreken. Dankjewel.”
Gebrek aan geld voor tampons en maandverband speelt ook in Nederland
9 procent van de Nederlandse meisjes en vrouwen tussen de 12 en 25 jaar oud zouden soms te weinig geld hebben om tampons of maandverband te kunnen kopen. Doordat zij hier niet over durven te praten, blijven de effecten van deze menstruatiearmoede in Nederland onderbelicht, stellen ontwikkelingsorganisatie Plan International en het feministische platform De Bovengrondse dinsdag.
De organisaties baseren zich daarbij op een onderzoek onder duizend Nederlandse meisjes en vrouwen in deze leeftijdscategorie, uitgevoerd door Plan International. De Bovengrondse deed tegelijkertijd een eigen onderzoek naar menstruatie-armoede en -schaamte.
De resultaten van de twee onderzoeken werden gezamenlijk gepresenteerd.
De Britse afdeling van Plan International deed twee jaar geleden een soortgelijk onderzoek, waaruit bleek dat menstruatiearmoede zich niet meer beperkt tot ontwikkelingslanden. Daarom initieerde de Nederlandse afdeling ook een onderzoek.
‘Er rust een taboe op menstruatie in het algemeen’
“Wat menstruatiearmoede anders maakt dan het grotere probleem van armoede, is het taboe dat erop rust”, stelt onderzoeker Mascha Singeling van Plan International. “Een dubbel taboe: je geldgebrek bespreken is al moeilijk, over je menstruatie praten komt daar nog eens bij. Sommige vrouwen die hulp nodig hebben, durven daar – als het om hun menstruatie gaat – bijvoorbeeld niet bij hun hulpverleners om te vragen.”
Een kwart van de ondervraagde meisjes en vrouwen zegt überhaupt niet goed te durven praten over de menstruatie. Bijna de helft van de ondervraagden stelt zich tijdens het menstrueren vies te voelen.
Elke dag zijn wereldwijd 800 miljoen vrouwen ongesteld
Ook stelt de helft van de duizend respondenten te willen dat het onderwerp in Nederland opener besproken kan worden.
Elke dag zijn er wereldwijd 800 miljoen meisjes en vrouwen ongesteld. Plan International heeft de resultaten van het onderzoek aangeboden aan het ministerie van Sociale Zaken met het verzoek actie te ondernemen.
Ook heeft De Bovengrondse de crowdfundingactie Het Damesverband opgestart om deze groep te helpen tampons of maandverband te kunnen kopen.
Maak dit onderwerp bespreekbaar in het algemeen. Want geen enkele vrouw moet tijdens haar cyclus angst hebben dat het gezien wordt. Of dat ze iets gaan gebruiken dat problemen kan opleveren. Nee menstruatie is iets normaal en moet over gesproken kunnen worden. Voor wat heeft een meisje vrouw het daar toch zo moeilijk mee? En eigenlijk zouden meisjes en vrouwen die het niet kunnen kopen ergens gratis moeten kunnen krijgen. Het is een product dat een vrouw nodig heeft en dat zeker geen overbodige luxe is.
Denk dat het niet alleen in Nederland zo is maar ook in heel wat landen.
Ooit heb ik iemand gekend die er maandelijks een handdoek voor moest gebruiken omdat ze het niet kon betalen. En dan weet je echt even niet wat je moet doen of welke instanties je kan aanspreken om dit te verhelpen.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Een mannelijk persoon met de naam Bruno, die probeert gewoon door het leven te gaan. Van de kleine dingen des leven probeert te genieten.
Ik zal ook altijd proberen klaar te staan voor de mede mensen, en waar ik ze verder in kan helpen, mogen ze mijn steun verwachten. Mededogen is voor me dan heel belangrijk in het leven.
Mijn gezin is mijn hart, en daarom leef ik vanuit mijn hart naar iedereen toe.
Mijn kinderen en kleinkinderen zijn mijn alles
Antwerpen is dan ook mijn stad daar ik woon
