Tegen 2022 wil de Zelfmoordlijn de openingsuren van de chat verdubbelen. Hiervoor zoekt het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ) 60 extra chatvrijwilligers. Op die manier wil het CPZ tegemoet komen aan de grote nood aan online gesprekken bij vooral jonge en vaak hoog-suïcidale oproepers. De chatdienst van de Zelfmoordlijn bestaat sinds 2005. Oorspronkelijk werd er slechts één avond per week gechat, ondertussen zijn elke avond vrijwilligers beschikbaar tussen half zeven en tien uur. Tegen begin 2022 wil het CPZ dagelijks 7 uur online beschikbaar zijn. “Op dit moment hebben we aan de Zelfmoordlijn-chat een 60-tal vrijwilligers”, klinkt het bij Kirsten Pauwels, directeur van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding. “Om de verdubbeling van de openingsuren te realiseren, maar ook om binnen die openingsuren voldoende capaciteit te garanderen, hebben we 120 chatvrijwilligers nodig. Die willen we in twee golven opleiden, zodat we ten laatste op 1 januari 2022 de uitbreiding kunnen realiseren.”
Jonger publiek op chatdienst
Van bij de opstart van de chatdienst van de Zelfmoordlijn, wordt die door een duidelijk jonger publiek gebruikt dan de telefoonlijn. 37,5 procent van de chat-oproepers is jonger dan 20, 74 procent van de oproepers zijn meisjes. Online hulp wordt door de gebruikers vaak als nog laagdrempeliger en anoniemer ervaren dan telefonische hulp. De drempel om er te praten over moeilijke onderwerpen zoals zelfdoding, is er minder groot. Iedereen kan zich aanmelden om vrijwilliger te worden bij de Zelfmoordlijn. Na een screening volgen kandidaten een opleidingstraject waarin ze nodige vaardigheden aangeleerd krijgen. De opleiding vindt plaats op verschillende locaties in Vlaanderen.
Een oproep om wie zich hiertoe aangetrokken voelt. Het komt nu de laatste tijd meer en meer voor dat mensen met deze gedachten rondlopen. Niet weten wat ze nog betekenen en niet om kunnen gaan met wat er gebeurd. Dan heb je nog eens de mensen die in eenzaamheid leven. Die hier ook naar bellen om hun hart te luchten. Maar ook deze komen op een moment met die gedachte in aanraking. Meisjes en jonge vrouwen gaan sneller contact opnemen dan jongens en jonge mannen. Die groep denkt vaak dat ze hulp vinden bij vrienden of het alleen door kunnen staan. Tot ze moeten aanvoelen dat ze echt gehoord willen worden.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Het woord al op zicht. Toont dat jezelf iets gaat aandoen. Daarom is het woord suïcide meer gepast vind ik.
Zelf-moord. Men ontneemt zich van het leven zonder stil te staan bij de naasten. Zelf ben je dan misschien verlost van alle problemen. Maar dan beginnen de problemen maar pas voor de naasten. Het is vaak een moeilijk gegeven om er als nabestaande over te praten. Men blijft vaak met vragen zitten die niet beantwoord worden. De meeste mensen die overgaan tot deze beëindiging van hun leven. Hebben vaak af te treken met bepaalde angsten, depressie of problemen allerlei. Ze voelen zich ook vaak alleen of vinden niet de juiste hulp om hun probleem aan te pakken of bespreekbaar te maken. Willen dan ook liever van de wereld afgaan dan in deze put te blijven zitten. Staan ook niet meer stil bij wat er als gevolgen aankomen. Ze zijn van hun pijnen hun lijden verlost. Maar eigenlijk kan het lang duren voor de dood intreed. Ophanging om een voorbeeld te geven duurt ongeveer een 20minuten. Medicatie val je in een diepe slaap en zal op een moment het hart stil leggen. Als men je dan niet vind. Want als men snel is en de maag leeg kan pompen. Kant het zijn dat je het overleefd. Maar de mens met deze gedachten denkt daar in eerste instantie niet aan. Alhoewel bij ophangen men zich nog probeert los te maken maar dat lukt niet. de persoon slachtoffer is van zijn problemen vanaf, en soms kan dit echt een opluchting zijn. Maar het legt de problemen elders bij deze die achterblijven.
Spiritueel: als men dit doet ontneem jezelf van het leven. Maar het duurt langer als normaal dat je heengaat. Je blijft vaak hangen tussen aarde en hemel. Omdat je een daad gedaan hebt die onnatuurlijk is. Het is een ontsnappingspoging aan de realiteit dat je niet meer in handen wilt of kan hebben. Daardoor blijf je vaak even in een duister gebied hangen. Maar wees zeker ook jouw gidsen staan er om je op te vangen. Maar je moet eerst iets afwerken op zielsniveau en dit op je toch ook aanvoelen. Er is een leven na dit. En zou je op een moment terug komen dan heb je misschien geleerd hoe met bepaalde situaties om te gaan. Hoe je het anders gaat doen. Ook dan zit de mogelijkheid erin dat je iets lichamelijk voelt. Dat je ooit je onderworpen hebt aan zelfmoord. De persoon maakt een keuze is deze verkeerd nee. Want iedere keuze die men maakt heeft te maken met de persoon zelf. Ook mag men niet vergeten dat dit bij jong en oud voorkomt maar ook in alle rangen van mensen. Als iemand het doet en je blijft achter dan is belangrijk om een goede verwerking te hebben om het probleem los te laten. Praten is van belang. Maar vaak zit daar zo een angst voor in om er over te praten. Wat gaan ze wel niet denken? Wat gaan ze wel niet zeggen? Men mag niet vergeten en spijtig genoeg dat het bijna dagelijks voorkomt.
Nu over de zelfverbranding zoals genoemd in de tekst. Heeft of had dit andere doelen. En zie ik niet echt als zelfdoding maar opoffering. Net zoals iemand een bepaalde ziekte heeft of pijn dat de persoon geen normaal leven niet meer kan hebben sta ik ook achter euthanasie.
WIJ LEVEN BEPAALDE WORDEN GELEEFD DE DAAD DIE ZE DOEN IS ZICH ONTZEGGEN VAN HET LEVEN MAAR NEMEN OP HUN NIEUWE REIS VEEL MEE
Zit je met vragen erover zet je stap naar de zelfmoordlijn 1813
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Zelfmoordlijn lanceert zoektocht naar 100 nieuwe vrijwilligers
Op 10 september is het elk jaar de Werelddag Suïcidepreventie, een dag waarop aandacht wordt gevraagd voor de preventie van zelfdoding. Het is traditioneel ook de dag waarop de Zelfmoordlijn een nieuwe oproep doet naar vrijwilligers. “We streven ernaar op jaarbasis een honderdtal nieuwe mensen op te leiden”, zegt Kirsten Pauwels, de directeur van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding (CPZ), waar de Zelfmoordlijn deel van uitmaakt. Om honderd mensen te vinden, zijn circa vijfhonderd kandidaten nodig. “Op zich kan iedereen vrijwilliger worden, je moet niet per se een psycholoog of zo zijn”, aldus Pauwels. Maar niet iedereen is geschikt om de vaak moeilijke gesprekken te voeren met mensen die het erg moeilijk hebben. De kandidaat-vrijwiligers worden dus eerst gescreend, waarna ze een intensieve opleiding krijgen vooraleer ze de Zelfmoordlijn kunnen bemannen. De extra mensen zijn enerzijds nodig om vertrekkers op te vangen, maar ook om de Zelfmoordlijn verder te laten groeien. De chatfunctie bijvoorbeeld, die vaak door jongeren wordt gebruikt, is momenteel alleen ’s avonds geopend.
Coronavirus
De Zelfmoordlijn heeft de voorbije maanden onder invloed van het coronavirus niet meer oproepen gekregen dan anders. Maar de gezondheidscrisis sijpelt volgens Pauwels wel inhoudelijk door. Risicofactoren zoals sociaal isolement, financiële problemen of problemen thuis komen regelmatig tot uiting. Tegelijkertijd is het in deze tijden vaak moeilijker om te rade te gaan bij een sociaal netwerk of hulpverlening, acties die normaal beschermend werken. Het Centrum ter Preventie van Zelfdoding roept mensen op om aandachtig te zijn voor signalen van mogelijke zelfmoordgedachten. En wie hulp nodig heeft, wordt aangeraden om die ook in te roepen, zij het in de eigen omgeving, bij de vrijwilligers van de Zelfmoordlijn of in de professionele hulpverlening.
Tiktok
De voorbije dagen waren er berichten over een zelfdoding die te zien is op de populaire socialemedia-app TikTok. “Dergelijke beelden kunnen de drempel tot zelfmoord verlagen bij mensen die aan zelfmoord denken”, stelt het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP). “Jongeren zijn hier extra kwetsbaar voor omdat zij zich vaak sterker identificeren met het personage en minder in staat zijn om te relativeren.” Het centrum raadt ouders, leerkrachten en anderen aan om “een open klimaat te creëren” waarbij kinderen en jongeren zich aangemoedigd voelen om erover te praten. De beelden zelf laten zien, doe je daarbij beter niet. En je raadt de jongeren best ook af om de beelden verder te verspreiden. Op de Werelddag Suïcidepreventie worden verschillende acties gehouden. Er worden kaartjes verkocht om iemand die het moeilijk heeft een hart onder de riem te steken, er is een socialemedia-actie met pins om het thema zelfmoordpreventie zichtbaar te maken, en er wordt onder de hashtag #Hopebeats een playlist gelanceerd met hoopvolle muziek. Wereldwijd worden om 20 uur ook kaarsjes aangestoken om overledenen te gedenken.
Hoog suïcidecijfer
“Inzetten op preventie van zelfdoding blijft van levensbelang, zeker ook tijdens de huidige coronatijd”, stellen het CPZ, het VLESP en de suïcidepreventiewerking van de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg. “Het Vlaamse suïcidecijfer is maar liefst anderhalve keer hoger dan het Europese gemiddelde. Bijna iedereen wordt ooit geconfronteerd met een zelfdoding of zelfmoordpoging in zijn of haar omgeving en toch blijft praten over zelfmoord een taboe.”
Wie vragen heeft rond zelfdoding, kan terecht op de Zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.
Spijtig genoeg gebeurd het te vaak. Men hoort vaak de roep niet om hulp. En soms weten de personen zelf niet dat ze gehoord kunnen worden. Ze zien nog maar een uitweg. Zichzelf ontdoen van het leven. Dan zijn ze van alle problemen verlost. Maar het kan anders. Alleen moet men deze hulp aanvaarden. We mogen ook niet vergeten dat het niet altijd volwassenen zijn die tot dit instaat zijn ook jongeren. Zeker nu met heel de problematiek van corona hebben die het zwaar. Als men er dan geen aandacht aangeeft kan het de verkeerde kant opgaan. De eerste kreet zin is vaak. IK ZIE HET NIET MEER ZITTEN. Als je op deze geen aandacht geeft en een luisterend oor bied kan het fataal aflopen. Als men er dan toch spijtig genoeg mee geconfronteerd wordt. Is het heel zwaar voor de nabestaande familie vrienden kinderen partner. Want zei blijven met zoveel vragen zitten die niet beantwoord werden. Ook deze mensen hebben steun en hulp nodig. Dat maar al te vaak vergeten wordt. Ze blijven vaak zitten met hun vragen en dragen deze heel hun leven mee. Zodat het voor hen vaak moeilijk wordt om hun dagelijks leven nog goed op te pakken.Zo komen hen dan in de problemen psychisch. Ook heel veel emoties komen erbij kijken dat ook zwaar kan wegen. Ook mag men niet vergeten waar het slachtoffer gevonden is en door wie. Als zoiets thuis gebeurd dan is de verwerking eens zo zwaar en vaak moeilijk om erover te praten.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
‘De ellenlange wachtlijsten zijn levensgevaarlijk’
Charlotte Bouwman (26) is sinds 8 jaar suïcidaal. Ze deed 21 pogingen tot zelfmoord, maar staat al ruim 800 dagen op een wachtlijst voor psychologische zorg. De maat is vol, dus voert ze sinds vorige week actie voor de deur van het ministerie.
Wachtlijst
“Ik sta al twee jaar op een wachtlijst voor de juiste behandeling voor mijn psychische problemen. Afgelopen december hoorde ik dat ik nóg minimaal een jaar moet wachten. Dat was voor mij de druppel. Ik dacht: ik moet nu iets concreets doen. Ik moet iets verzinnen, waardoor dit allemaal alsnog nut heeft. Want anders, als dit mijn leven is… de hele tijd maar wachten en nergens terechtkunnen… dat ís gewoon geen leven. De politiek moet zijn verantwoordelijkheid nemen voor deze stille ramp. En dus heb ik, samen met Stichting Lijm de Zorg, het manifest lijmdezorg.nl opgesteld en wacht ik sindsdien uit protest voor de deur van het ministerie van Volksgezondheid – tot ik concrete toezeggingen krijg van staatssecretaris Paul Blokhuis. Er moet nú echt iets gebeuren. Die ellenlange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg, ook binnen de crisisdiensten, zijn levensgevaarlijk. Niet alleen voor mij, maar voor vele anderen. Er overlijden mensen die ziek zijn, gewoonweg omdat ze nergens terecht kunnen. Dat is niet alleen schrijnend, maar ook ronduit schandalig.”
Geen plek voor mij
“Sinds m’n negentiende heb ik ernstig psychische problemen doordat ik in m’n jeugd veel traumatische dingen heb meegemaakt. Complexe materie, ook voor zorgverleners. De mensen bij de GGZ willen mij wel helpen, maar omdat ik zogezegd ‘te heftig’ ben, wil eigenlijk niemand z’n vingers aan mij branden. De verantwoordelijkheid voor mij wordt steeds maar doorgeschoven, alsof ik een pingpongbal ben. De geestelijke gezondheidszorg is gewoon niet goed georganiseerd, waardoor behandelaars met verstand van complexe aandoeningen verdwijnen uit de instellingen. Die beginnen bijvoorbeeld een eigen praktijk. En het is heel lastig als je bijvoorbeeld ook suïcidaal bent, omdat dat voor zo’n praktijk een heel groot risico is. Want als jij jezelf iets aandoet, moeten zij eigenlijk ook crisisdienst kunnen bieden.”
“Grote instellingen hebben wél zo’n crisisdienst, een opnamekliniek etc. Maar dus ook enorme wachtlijsten. Ik heb 21 zelfmoordpogingen gedaan, de teller had afgelopen november bijna op 22 gestaan. Toen heb ik een wanhopige oproep op Twitter gedaan: ‘Is er hier iemand nog wakker die ik even kan bellen? Had nooit verwacht dit te plaatsen, maar de crisisdienst kan pas over een paar uur terugbellen en 113 heeft geen medewerker beschikbaar, ik kan alleen een bericht achterlaten en binnen 24u teruggebeld worden – wat te laat is.’ Ik kreeg binnen tien minuten enorm veel reacties en heb toen met een wildvreemde aan de lijn gezeten. Dat hielp. Gelukkig maar, want anders zat ik hier nu misschien niet meer. Want laat het duidelijk zijn: ik wil niet dood. Ik wil hulp. Een kánt van mij wil dood. En ik doe er alles aan om die kant niet te laten overwinnen. Maar ik moet daarbij geholpen worden.”
Sprookjeswereld
“Ik hoop met mijn protestactie op toezeggingen van de staatssecretaris op drie punten: een helpdesk voor mensen zoals ik, die ook écht iets kan betekenen. Landelijke behandelcentra voor die specialismen die nu dus niet regionaal geregeld kunnen worden. En genoeg crisisbedden en bereikbaarheid van de crisisdienst. Dus zonder wachttijden. Tot die toezeggingen er zijn, blijf ik voor het ministerie zitten. Ik hoop dat alle steun die ik door mijn protest krijg daadwerkelijk wordt omgezet in actie. Want de aandacht is er nu, alleen: ze leven hier in een andere werkelijkheid. Het moet echt tot de politiek doordringen. Het is niet dat ze niet willen, en het is ook niet dat het geld er niet is, ze leven alleen in een soort sprookjeswereld. Ik heb de afgelopen dagen gesproken met Mark Rutte, Jesse Klaver, Paul Blokhuis en Hugo de Jonge, maar ik heb tot dusver geen concrete toezeggingen gekregen. Klein lichtpuntje: volgens het ministerie is er al een team dat zich ontfermt over mensen met ernstige psychische problemen, maar weten te weinig patiënten dit te vinden. ‘Het is een van de best bewaarde geheimen van Den Haag’, aldus Blokhuis. We hebben daarom afgesproken dit team meer onder de aandacht te brengen. Maar dat is niet genoeg. Ik eis niet dat specialistische centra er direct morgen komen, maar ik eis wel dat de staatssecretaris toezegt dát ze er komen.”
Nu doorpakken
“Hier zitten is vermoeiend en ik zit helemaal stuk, maar ik doe het ergens voor. De reacties zijn hartverwarmend. De eerste dag kwam vooral de pers langs, maar de dagen erna kreeg ik veel steunbetuigingen vanuit het hele land. Zelfs medewerkers van het ministerie kwamen hun verhaal bij me doen en vertelden dat ze zich herkenden in mijn problematiek. Dat vind ik heel bijzonder en bemoedigend; in het begin was ik namelijk best cynisch. Ik hoor van alle kanten dat mensen geloven dat het zin heeft wat ik hier doe. Ik hoor natuurlijk ook vrij heftige verhalen, maar zelfs die geven me moed. Vandaag bijvoorbeeld, kwamen ouders langs van kinderen die in een instelling zitten. Die instelling gaat binnenkort sluiten. En het is nog niet duidelijk wat er met die kinderen gaat gebeuren. Daar moest ik van huilen. Terwijl ik nooit huil. Als we bij kinderen al geen oplossing kunnen vinden… Iedereen is ervan op de hoogte, iedereen weet het, maar niemand doet iets. Hoe kan dat? Het sterkt me enorm in de gedachte dat het heel goed is dat ik dit doe.”
Als ze bepaalde psychische mensen laten wachten om hulp dan kan het wel eens fataal aflopen. Ze roepen niet zomaar om hulp. En als ze deze dan niet krijgen dan kan het fataal aflopen. De wachtlijsten zijn vaak zo lang dat men geen uitweg vind. Men kan er vaak niet over praten, of heeft een angst om dit te vertellen tegen mensen die nauw verbonden zijn. Soms spreken ze er over met vrienden maar die geven dan ook vaak niet de woorden die ze nodig hebben. Als dat gebeurd dan kunnen negatieve emoties de bovenhand gaan nemen en ook een gevaar zijn voor hen. Ook zoeken ze hulp via telefoon dat niet slecht is, maar wat als het gesprek stopt. Men heeft als hulpverlener er dan geen controle over. En je weet niet wat ze na het gesprek gaan doen.
Zit je met bepaalde negatieve gedachten kan je contact opnemen met: voor België zelfmoordlijn 1813 Of teleonthaal 106 voor Nederland Bel 0900-0113 of chat via 113.nl.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Meer bellers voor suïcidehulplijn, aantal zelfdodingen blijft gelijk
Het aantal mensen dat contact zoekt met 113 Zelfmoordpreventie is in de afgelopen drie jaar verdrievoudigd. In 2019 zochten 93.000 mensen contact met de hulplijn, zowel telefonisch als per chat. Het aantal zelfdodingen in Nederland bleef gelijk.
De Stichting 113 Zelfmoordpreventie heeft dinsdag een bericht daarover in Trouw bevestigd in gesprek met NU.nl. De hulplijn heeft het nooit eerder in haar bestaan zo druk gehad, aldus een zegsvrouw.
Het aantal zelfdodingen in Nederland is al een paar jaar constant: zo’n achttienhonderd mensen maken jaarlijks zelf een einde aan hun leven.
De toename van het aantal telefoontjes heeft volgens een woordvoerder van de lijn vooral te maken met de naamsbekendheid. Een andere oorzaak is de afbraak van goede zorg voor mensen met suïcidale gedachten.
‘Veel jongeren met zelfmoordgedachten worden niet gehoord’
Volgens de Stichting 113 Zelfmoordpreventie is vooral het aantal jongeren dat dit soort gedachten heeft niet bekend bij de hulpinstanties. Het is belangrijk dat scholen en hulpverleners beter alert zijn op signalen die kunnen duiden op suïcideneigingen onder deze groep.
De organisatie luidde eerder al de noodklok over de zorgwekkende stijging van het aantal jongeren dat recent zelfmoord pleegde. Nabestaanden vinden dat de zorg voor deze groep niet voldoende is. Vaak belanden jonge risicopatiënten op een wachtlijst of in een ‘vicieuze cirkel’ van doorverwijzingen.
De helft van alle mensen die zichzelf van het leven beroven, zoekt in de maand voordat zij suïcide plegen contact met een huisarts of andere hulpverlener. Vaak gaat het dan over klachten als vermoeidheid, pijn of relatieproblemen. Deze signalen worden vaak niet herkend als een suïciderisico.
Denk jij aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand anders? Bel 0900-0113 of chat via 113.nl.
Dit zijn de cijfers van nederland. Maar denk zelf dat het bij ons ook vermeerderd is tegenover andere jaren. De jongeren voelen zich niet echt goed meer, en al zeker niet in hun vel. Vaak worden ze niet gehoord of afgewezen en dan zoeken ze toch nog een weg om te praten. Het liefst anoniem dan. We zouden gewoon meer aandacht moeten geven aan deze die met donkere gedachten rondloopt. In belgie is het 1318 of via internet zelfmoordlijn. Daar kan men ook chatten als je dit leuker vind dan bellen.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Aantal zelfdodingen in Vlaanderen daalt, maar blijft hoog
Het aantal sterftes in Vlaanderen lag de voorbije dertig jaar nooit hoger dan in 2017, maar op vlak van zelfdodingen is niettemin een “hoopvolle daling” te zien. Dat blijkt uit de sterftecijfers die het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid bekendmaakte. Toch blijft Vlaanderen naar West-Europese normen kampen met hoge suïcidecijfers.
De 978 zelfdodingen in 2017 liggen een stukje onder de 1.057 van het jaar voordien. Dat is op zich goed nieuws. Maar omdat jaarlijkse schommelingen niet zo veel zeggen, kijkt professor Gwendolyn Protzky van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie liever naar de trend op langere termijn. En ook die stemt hoopvol. Ten opzichte van 2000 is de daling groter dan vooropgesteld in de doelstellingen, zowel voor mannen (-27 procent) als voor vrouwen (-26 procent).
De situatie is echter lang niet voor alle leeftijdsgroepen gelijk. Voor de meeste groepen is sprake van “mooie dalingen”, met een indrukwekkende uitschieter bij vrouwen van 35 tot 44 jaar. Bij hen daalde het suïcidecijfer met liefst 52 procent ten opzichte van 2000.
Veel minder goed vergaat het de leeftijdsgroep van 45 tot 60 jaar. Daar liggen de cijfers nog steeds quasi op het niveau van 2000, zowel bij mannen als vrouwen. Het Expertisecentrum Suïcidepreventie is daarom al enkele jaren bezig met een groot onderzoek naar deze groep. “Zijn er andere factoren die spelen? Of bereiken we hen simpelweg niet?”, aldus Protzky, die hoopt in maart met concrete resultaten te kunnen komen.
De professor toont zich alvast tevreden dat suïcidepreventie nadrukkelijk in het Vlaamse regeerakkoord staat. Ze hoopt ook op snel overleg met de nieuwe Vlaamse minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V), al is het nog even wachten op de aanstelling van een raadgever ‘geestelijke gezondheid’. De minister zelf besluit uit de sterftecijfers in elk geval dat “preventie de sleutel blijft, zowel op fysiek als mentaal vlak”.
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan terecht op het gratis nummer van de Zelfmoordlijn, 1813 of op www.zelfmoordlijn1813.be.
Natuurlijk goed nieuws dat deze cijfers dalen. Maar het is er nog altijd een teveel. En ook de roep soms horen kan veel voorkomen. Spiritueel vergeet men dat deze lange tijd blijven dwalen voor ze echt verder hun reis kunnen zetten. Op het moment dat ze het doen hebben ze er zelfs spijt van maar kunnen natuurlijk niet terug. Ook voor de nabestaanden blijven deze met heel wat vragen zitten. De grootste vraag waarom of voor wat? Wat hebben we over het hoofd gezien? Maar goed als men donkere gedachten rondloopt er is altijd hulp en neem die ook.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Kanker is vorig jaar de meest voorkomende doodsoorzaak geweest onder de ruim 150.000 overledenen in Nederland. Met 47.000 sterfgevallen kwam dat neer op 31 procent.
Meer mannen dan vrouwen sterven aan kanker, blijkt dinsdag uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2017 is kanker bij mannen in 35 procent van de sterfgevallen de oorzaak geweest, tegenover 27 procent bij vrouwen.
Het aantal mensen dat doodgaat aan kanker is opnieuw gestegen in vergelijking met de afgelopen jaren. In 2016 gingen 45.279 mensen dood aan de ziekte; in 2015 en 2014 ging het om respectievelijk 44.195 en 42.984 mensen.
Na kanker, zijn hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaken. “Bij dertig- tot tachtigjarigen is kanker het vaakst de doodsoorzaak”, aldus het CBS. “Ook hart- en vaatziekten komen in die groep veel voor als doodsoorzaken. Bij personen vanaf tachtig jaar zijn hart- en vaatziekten met 30 procent de belangrijkste oorzaak van sterfte.”
Ook bij kinderen in de leeftijd van één tot vijftien jaar is kanker doodsoorzaak nummer één (20 procent), samen met een niet-natuurlijke doodsoorzaak. Hiertoe worden bijvoorbeeld ongevallen en zelfdodingen gerekend.
Zelfdoding
Uit het onderzoek blijkt ook dat ruim de helft van de jongeren die overlijden (vijftien tot dertig jaar) overlijdt door een niet-natuurlijke oorzaak. Dit kwam in 2017 neer op ruim 53 procent van de doodsoorzaken, tegenover ruim 50 procent in het jaar daarvoor.
Volgens het CBS is met name het aantal zelfdodingen onder jongeren gestegen. Vorige week bleek al dat in Nederland 1.917 mensen in 2017 een einde aan hun leven hebben gemaakt. Dat zijn er 23 meer dan in 2016.
Vooral onder tieners was de stijging opvallend. Er zijn vorig jaar 33 meer jongeren overleden door zelfmoord dan in 2016.
Men zal aan iets sterven spijtig genoeg. Maar bepaalde ziektes steken toch de kop op tot de dood volgt. Zoals kanker. Nu zelfdoding hier heb ik het moeilijk mee. Deze mensen roepen soms om hulp maar moeten zolang wachten tot ze geholpen worden. En gaan over tot de daad.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Vandeurzen wil mindfulness inzetten om zelfmoordgedachten bij de Vlaming te verminderen
vrtDe training op basis van mindfulness “focust op het hier en nu zonder voortdurend te piekeren over het verleden of de toekomst”.
Wie met zelfmoordgedachten zit, kan geholpen worden door een training op basis van mindfulness of een training die focust op toekomstgericht denken. Dat blijkt uit een onderzoek van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie (VLESP).
Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) steunt de nieuwe behandelvormen en mikt op minstens 10 groepstrainingen in 2019 en minstens 40 trainingen in 2020. “Zo kunnen er in 2020 minimaal 320 mensen deze groepstrainingen volgen, aansluitend op hun reguliere behandeling. Samen met de sector kiezen we ervoor om wetenschappelijke evidence-based methodieken effectief te implementeren in de praktijk”.
Volgens Vandeurzen tonen de resultaten van het onderzoek aan dat de behandelingen “effectief zijn in het verminderen van de frequentie en intensiteit van zelfmoordgedachten, zelfs over langere periode”. Hij ziet zorginstellingen en hulpverleners graag aan de slag gaan met de trainingen.
Trieste koploper
Vlaanderen is met drie zelfdodingen per dag al langer één van de trieste koplopers wat zelfdoding betreft. Het Vlaams suïcidecijfer ligt 1,5 keer hoger dan het Europese gemiddelde. De Vlaamse regering doet al jaren inspanningen om de suïcidecijfers omlaag te krijgen. In het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2012-2020 staat ook de ambitie om het aantal zelfdodingen tussen 2000 en 2020 met 20 procent te verminderen.
Uit cijfers blijkt nog dat 14 procent van de Vlaamse bevolking (van 15 jaar en ouder) minstens één keer in zijn leven ernstig aan zelfdoding heeft gedacht. Hoe kan je dat soort suïcidale gedachten voorkomen of bedwingen? In haar PROSPECT-onderzoek nam het Vlaams Expertisecentrum voor Suïcidepreventie (VLESP) twee specifieke groepstrainingen onder de loep: een cognitieve training gebaseerd op mindfulness (MBCT) en de zogenaamde ‘Toekomstgerichte Training’.
BELGAVlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) steunt de nieuwe behandelvormen en mikt op minstens 10 groepstrainingen in 2019 en minsens 40 trainingen in 2020.
Focussen op het hier en nu
De training op basis van mindfulness “focust op het hier en nu zonder voortdurend te piekeren over het verleden of de toekomst”. Bij de toekomstgerichte therapie “ligt de focus op het denken in mogelijkheden, het leren een beeld te vormen van wat wél zou kunnen in de toekomst door het opstellen van kleine persoonlijke doelen”.
Volgens VLESP blijkt uit onderzoek dat de beide behandelvormen hun vruchten afwerpen. “Personen die de trainingen volgden, rapporteerden na afloop en ook drie maanden na de training significant minder zelfmoordgedachten. Daarnaast bleek uit de studie dat beide trainingen leidden tot een significante afname van depressieve klachten en hopeloosheid”, klinkt het.
Omgaan met zelfmoordgedachten
Volgens Gwendolyn Portzky, directeur van VLESP, onderstreept het onderzoek het belang van het specifiek behandelen van suïcidale gedachten: “Lang werd gedacht dat zelfmoordgedachten vanzelf verdwijnen wanneer de onderliggende psychische problematiek – bijvoorbeeld een angst- of stemmingsstoornis – wordt behandeld, maar dit is echter niet altijd het geval. Ook deze studie bevestigt dit: voor de start van de training gaf zo’n 90 procent van de deelnemers aan al in behandeling te zijn voor psychische klachten. Dit wijst er op dat er naast de ontvangen behandeling ook nood is aan zorg die zich specifiek richt op het omgaan met zelfmoordgedachten.”
Wie met vragen zit rond zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be.
Men moet het goede verstand gebruiken, en als men hier zou mee beginnen bij mensen die al heel diep zitten kan dit niet effect hebben dat nodig is om ze hier en nu te houden. Want deze zullen blijven denken en gaan op die vraag antwoorden hier en nu wil ik dood zijn. Natuurlijk kan me het inzetten als therapie.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Nieuwe site helpt ouders van kinderen die uit het leven willen stappen
Thinkstock
Een kind hebben dat aan zelfdoding denkt. Voor ouders is dat zwaar om dragen. Ze voelen zich schuldig, angstig, verdrietig. Een nieuwe site moet hen beter begeleiden. “Want ouder zijn van een kind dat niet meer wil leven, wordt steeds zwaarder.”
“Misschien gaat de angst ooit weg. Maar ik vrees ervoor. Ik denk dat het is als voor een kankerpatiënt: ook al ben je al jaren genezen, de schrik om toch ooit een nieuw knobbeltje te ontdekken blijft.” Zo omschrijft een moeder haar leven met een dochter die verschillende suïcidepogingen ondernam. Ook al is het meisje aan de beterhand, de schrik om haar alsnog te verliezen ebt maar niet weg.
Voor heel wat ouders moet het een herkenbaar gevoel zijn. In Vlaanderen heeft 7,5% van de jongens en 10% van de meisjes tussen 12 en 24 jaar ooit een zelfdodingspoging ondernomen. “Aan deze doelgroep wordt behoorlijk veel aandacht besteed”, stelde docent en onderzoeker Alexandre Reynders (Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen – Odisee) vast. Zowat alle wetenschappelijke literatuur en preventiecampagnes die hij natrok, focusten op de suïcidale jongeren zelf. “Maar voor hun ouders is er minder aandacht.”
Nochtans gaan die ouders erg gebukt onder de problemen van hun kind, zo stelde Reynders vast na er 26 geïnterviewd te hebben. “Een kind hebben dat aan zelfdoding denkt of een poging daartoe ondernam, heeft een enorme impact. Niet alleen emotioneel of psychisch, omdat ouders zich angstig, verdrietig of schuldig voelen. Ook zowat elk ander domein in hun leven wordt ernstig aangetast.”
Problematisch
Reynders hoorde hoe ouders hun sociale contacten terugschroefden omdat ze zich schaamden of omdat ze hun kind niet alleen durfden te laten. Sommigen gingen om die reden ook minder werken, wat dan weer een invloed had op hun financiën. De relatie met andere gezinsleden – broers, zussen of partners – stond eveneens onder druk. “Al deze factoren maakten deze ouders heel erg kwetsbaar. Toch bleken ze zelf minder snel geneigd om hulp te zoeken. Alle energie en middelen gingen naar het suïcidale kind.”
Begrijpelijk, maar problematisch, vindt hij. “Ouders zijn een belangrijke bondgenoot in het herstelproces van hun kind. Het is belangrijk dat ze ook voor zichzelf blijven zorgen.” Gebeurt dat niet, dan riskeren ze zelf allerlei fysieke en psychische klachten. “Die kunnen op hun beurt ook tot zelfdodingsgedachten leiden.” Omdat niet alleen de ouders zelf maar ook de hulpverleners dat vaak vergeten, wordt vandaag een nieuwe site gelanceerd onder de noemer ‘Help! Mijn kind denkt aan zelfmoord’. De onlinetool op zelfmoord1813.be/ouders, een project met financiering van de Vlaamse overheid, biedt onder meer informatie over suïcide en het hulpverleningsaanbod aan moeders en vaders aan, maar ook oefeningen om met een kind in gesprek te gaan en getuigenissen van lotgenoten.
Beschermen
Een goeie zaak, vindt kinderpsychiater Peter Emmery (UZ Leuven). In zijn praktijk ziet hij regelmatig ouders van kinderen met zelfmoordgedachten. “Het is het laatste wat een ouder wil horen, denk ik. Ouders reageren daar erg uiteenlopend op. De één wil dat zijn kind hier en nu geholpen wordt, een andere denkt dat het een schreeuw om aandacht is. Feit is dat de boodschap an sich een heel brede lading kan dekken bij jongeren. Er kan van alles achter zitten.”
Om dat te achterhalen, is het belangrijk dat er open over wordt gesproken. “Actief luisteren, bevragen, steunen… Daar kunnen ouders een belangrijke rol in spelen”, zegt Emmery. “Vooral omdat we weten dat praten een beschermende factor is.”
Een ouder moet niet bang zijn om letterlijk naar zelfdodingsplannen en gedachten te polsen, zegt Reynders. “Mensen denken vaak dat ze iemand zo op ideeën brengen, maar daarvoor is geen enkel bewijs.”
Reynders merkte ook op hoe moeilijk ouders het vinden om hun depressieve zoon of dochter af te grenzen. “Ze durven hen bijvoorbeeld maar moeilijk een avondje uit te verbieden of nog maar eens te vragen rommel op te ruimen, uit angst voor de reactie. Ze willen geen risico’s nemen.” Alles toelaten heeft evenwel geen zin. Integendeel: het ondermijnt volgens Reynders je ouderlijke rol. Hij raadt moeders en vaders aan om manieren te zoeken om toch aan te geven wat kan en niet kan. “Daar bestaan bepaalde communicatietechnieken voor, die onder meer op de site zullen staan.” Eveneens problematisch is volgens experts de dag waarop een suïcidaal kind achttien wordt. Op dat moment worden veel ouders nog minder betrokken door de hulpverlening. Als meerderjarige beland je dan immers in een ander zorgtraject. Eén waarin ouders niet meer automatisch ingelicht worden. “Dat traject strookt niet met de realiteit. Veel twintigjarigen wonen immers nog thuis en de zorg en verantwoordelijkheid van ouders is dan vaak nog dezelfde”, zegt Reynders.
En na 18?
Emmery beaamt. “Eigenlijk is het onzinnig dat je de ene dag nog samen met je ouders op consultatie komt en dat je na je achttiende verjaardag zogezegd je plan moet trekken. Als ik een jongere lang heb behandeld, volg ik die ook nog na zijn achttiende. En ik probeer ook nog, met hun goedkeuring natuurlijk, de ouders te betrekken. Maar ik merk dat dit bij een verwijzing naar de volwassenenpsychiatrie soms moeizaam loopt. Nochtans bieden ouders – en de omgeving in het algemeen – een enorme rijkdom als het gaat over suïcidaliteit. Qua ondersteuning zijn zij een beschermende factor.” (FVG/SV)
***
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan anoniem contact opnemen met de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be
Soms zie je het als ouder niet aankomen spijtig genoeg en is de schok groot als zoiets gebeurd. Het belangrijkste van al is om je kind zo goed mogelijk te observeren altijd zodat je negatieve dingen kan opmerken. Maar nogmaals het is niet altijd makkelijk als ouder om het te zien aankomen. Geen enkel kind of volwassenen zou zich moeten ontnemen van het leven. Maar spijtig genoeg speelt hier veel in mee om deze daad uit te voeren. Het leven is niet meer zoals het is geweest en sommigen moeten vechten om dagelijks zich door het leven te slagen.
Geen enkele ouder wilt dit meemaken, en het is als ouder de grootste schok van je leven mocht je ermee geconfronteerd worden. Ook om het te verwerken is het vaak heel moeilijk.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Aantal zelfdodingen daalt sterk, behalve in leeftijdsgroep 45-59-jarigen
thinkstock
Vlaanderen lijkt erin te slagen het aantal zelfdodingen tussen 2000 en 2020 te verminderen met 20 procent. Alleen in de groep van 45-59-jarigen wordt dat streefdoel (voorlopig) niet gehaald. Volgens suïcide-experte Gwendolyn Portzky is er geen eenduidige verklaring voor het achterblijven van die leeftijdsgroep.
Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) trekt alvast 165.000 euro uit voor bijkomend onderzoek naar de suïciderisico’s bij 45- tot 59-jarigen. Er wordt onder meer gedacht aan ‘psychologisch autopsie-onderzoek’. Daarbij wil men via gesprekken met de nabestaanden de onderliggende factoren van een suïcide achterhalen.
Trieste koploper
Vlaanderen is al langer één van de trieste koplopers wat zelfdoding betreft. Het Vlaams suïcidecijfer ligt 1,5 keer hoger dan het Europese gemiddelde. Met het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie 2012-2020 wil de Vlaamse regering daar iets aan doen. In het plan staat de duidelijke ambitie om het aantal zelfdodingen tussen 2000 en 2020 met 20 procent te verminderen.
Economische crisis
Maar hoe ver staat Vlaanderen met het halen van die doelstelling? Uit een tussentijdse evaluatie van het actieplan blijkt alvast dat de doelstelling van -20 procent al voor de meeste leeftijdsgroepen gehaald werd. De cijfers hebben betrekking op de periode 2000-2014. Voor 2015 of 2016 zijn er nog geen cijfers. Maar, opvallend, in de leeftijdsgroep 45-59-jarigen wordt de doelstelling (nog) niet gehaald. “Daar zien we geen daling en is de evolutie niet gunstig”, zegt professor Gwendolyn Portzky van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidpreventie (VLESP) aan Belga. Een duidelijke verklaring voor het achterblijven van die groep is er niet. “Een mogelijke hypothese is dat die leeftijdsgroep harder getroffen is door de economische crisis. Voor iemand van 52 jaar die zijn job verliest is dat mogelijk zwaarder dan voor iemand van 28 jaar”, aldus Portzky.
Verder onderzoek
Maar volgens Portzky is verder onderzoek nodig. Minister van Welzijn Jo Vandeurzen maakt daarvoor 165.000 euro vrij. Daarbij wordt gedacht aan ‘psychologisch autopsie-onderzoek’. In die methode wordt gesproken met nabestaanden (bv. ouders, partners, vrienden) om na te gaan wat mogelijk een rol heeft gespeeld bij de keuze voor suïcide. “Op die manier krijgen we mogelijk een beeld van hoe we daar via preventie op kunnen inspelen”, aldus Portzky. De tussentijdse evaluatie is volgens Portzky ook bedoeld om te kijken of iedereen voldoende bereikt wordt en waar er kan/moet bijgestuurd worden. “We kunnen niet wachten tot 2020 om die analyse te maken”, klinkt het.
Online hulpverlening
Zo is er de laatste jaren een duidelijke trend naar meer online hulpverlening met de bedoeling om de drempel naar hulp zo laag mogelijk te maken. “Die evolutie gaat razendsnel”, zegt Portzky. Vlaanderen wil die boot ook niet missen en speelt met verschillende online tools in op die evolutie. Denk aan de uitbreiding van de chatmogelijkheden bij de Zelfmoordlijn, de zelfhulpmodule Think Life, de app BackUp…
Mindfulness
Ook op het vlak van nieuwe behandelingen en therapieën wil Vlaanderen de boot niet missen. Zo loopt er een onderzoek naar het mogelijke effect van mindfulness op suïcidegedrag. “Het is nog niet bewezen dat die cognitieve training effectief is in het terugdringen van het suïciderisico, maar het is iets dat we momenteel onderzoeken”, legt Portzky uit. Ook het effect van andere therapieën, zoals de Toekomstgerichte Training, wordt verder onderzocht.
Volgens Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen toont de tussentijdse evaluatie aan “dat laagdrempelige acties, zoals www.zelfmoord1813.be, Think Life en de app BackUp, aanslaan. We zetten stappen in de goede richting om onze gezondheidsdoelstelling te realiseren”, aldus de CD&V-minister.
Wie met vragen zit rond zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoord1813.be.
Toch raar dat dan in deze leeftijdsgroep dan wel weer meer zelfmoordpogingen voorkomt. Zou dit dan te maken hebben met maatschappelijke problemen stel ik me de vraag. Hier kan men zeker toch nog niet spreken van eenzaamheid.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO Om Shanthi, spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
Een mannelijk persoon met de naam Bruno, die probeert gewoon door het leven te gaan. Van de kleine dingen des leven probeert te genieten.
Ik zal ook altijd proberen klaar te staan voor de mede mensen, en waar ik ze verder in kan helpen, mogen ze mijn steun verwachten. Mededogen is voor me dan heel belangrijk in het leven.
Mijn gezin is mijn hart, en daarom leef ik vanuit mijn hart naar iedereen toe.
Mijn kinderen en kleinkinderen zijn mijn alles
Antwerpen is dan ook mijn stad daar ik woon
SPIRITUEEL Boeddha 