Van je tandartsbezoek tot opslag vragen: steeds meer vrouwen plannen hun leven volgens hun menstruele cyclus
Een menstruatie-expertelegt uit hoe jij zelf ook je dagen kan plannen volgens jouw ‘lente’, ‘zomer’, ‘herfst’ en ‘winter’, oftewel de schommelingen in je hormonen. “Ga tijdens deze fase niet naar de tandarts. Je pijngrens ligt lager.”
“Menstrueren is niet altijd vervelend of vies. En je cyclus is zo veel méér dan die tijd van de maand. Je kan het in je voordeel gebruiken.” Menstrual health-experte Morgane Leten klinkt erg gedreven. Ze is overtuigd dat vrouwen hormonale schommelingen ervaren doorheen hun menstruele cyclus, die een grote invloed hebben op hoe we ons voelen. “Ze beïnvloeden bijvoorbeeld je energieniveau, je libido, je concentratievermogen, je hongergevoel.”
Nee, je bent niet labiel, het zijn gewoon je hormonen
Dat kan je allemaal in je voordeel laten werken. Vroedvrouw en vruchtbaarheidscoach Rebecca (35) begon ermee na de geboorte van haar oudste dochter. “Ik hield bij hoe ik me voelde. Na een tijdje viel alles op z’n plaats. Vlak voor mijn menstruatie voel ik me kalmer en wil ik in mijn cocon kruipen. Terwijl ik normaal gezien erg extravert ben”, vertelt ze aan de telefoon.
“Ik heb geleerd om dan elke dag een halfuurtje niks te doen. Echt niks. Ik begin zelfs niet te scrollen op mijn gsm. Zo creëer ik een beetje ademruimte voor mezelf. Er komt dan ook een poetsneiging naar boven. (lachje) Ik wil alles opruimen, want dat geeft me rust.”
“Vlak voor mijn eisprong is mijn goede periode. Ik heb zin om naar buiten te gaan, mijn energie bruist én mijn libido schiet de lucht in. Dan zijn mijn batterijen volledig aan het opladen.”
Inmiddels weet ze precies hoe het werkt. “De eerste dagen ben ik vermoeid. Na mijn menstruatie ben ik enthousiast en outgoing, en na mijn eisprong voel ik mijn energie opnieuw dalen. Ook het kritische stemmetje komt dan naar boven. Ben ik goed bezig? Ben ik nog relevant? Diezelfde dagen kan ik me zó ergeren aan mijn partner. (lachje) Soms zeg ik geïrriteerd: ‘Aah, waarom adem jij zo luid!’.”
“Vroeger dacht ik misschien: waarom ben ik zo labiel? Nu weet ik beter. Mijn hormonen schommelen en elke maand zie ik hetzelfde gebeuren. Daardoor kan ik alles beter relativeren. Ik herinner mezelf eraan: vandaag voel ik me misschien sip, maar volgende week is het weer helemaal anders.”
Je menstruatiecyclus bestaat uit vier seizoenen
“Als je kan leven op het ritme van je lichaam en je cyclus, zal je een krachtigere en gelukkigere vrouw zijn”, schrijft Morgane Leten in haar nieuwe boek ‘Het Cyclus Kompas’. Ze vergelijkt je menstruatiecyclus met vier seizoenen.
De winter, dat is je menstruatie en eindigt wanneer het bloeden is gestopt (dag 1-6). De lente is je folliculaire fase (dag 7-13), in de zomer heb je je eisprong (dag 14-21), waarna je lichaam zich in de herfst opnieuw voorbereidt op je maandstonden (dag 21-28).
Van je tandartsbezoek tot opslag vragen: zo hou je rekening met je cyclus
Natuurlijk ervaart niet elke vrouw hetzelfde. “Elke vrouw, zelfs elke cyclus, is anders”, zegt Leten. Toch zijn er volgens haar een aantal algemene regels waar je rekening mee kunt houden.
De winter is vaak een bloody hell. “Dit seizoen nodigt uit tot vertragen, warmte opzoeken en naar binnen keren. Tijdens de lente stijgt het feelgoodhormoon oestrogeen, waardoor je meer wil bewegen, sociale activiteiten wil inplannen en projecten wilt organiseren. In de zomer voelen vrouwen zich meestal aantrekkelijk en zelfzeker. Je raakt ook beter uit je woorden.”
“De lente en de zomer zijn dus het moment om je sociale agenda vol te plannen, te netwerken of loonopslag te vragen.” Omdat oestrogeen een spieropbouwende werking heeft, herstellen spieren sneller en lopen ze minder schade op. Krachttraining is dus effectief.
“In de herfst daalt je oestrogeen en neemt progesteron toe. Je voelt misschien de typische klachten die bij PMS (het premenstrueel syndroom) horen: stemmingswisselingen, vermoeidheid, food cravings, … Je slaapt ook minder goed. Doe het rustig aan en bouw je sociale activiteiten af. Qua sport moet je jezelf niet forceren. Maak een wandeling of doe yoga in plaats van tien kilometer te gaan lopen.”
“Nog een tip: de week voor je maandstonden ga je beter niet op dieet. Je lichaam heeft namelijk meer calorieën nodig. En plan geen tandartsbezoek in. Je pijngrens ligt ietsje lager. Ook een afspraak om je bikinilijn te laten waxen bij de schoonheidsspecialist stel je beter uit, want je huid is gevoeliger.”
Wat als je hormonale anticonceptie gebruikt?
Morgane Leten: “Die leggen je natuurlijke hormonenhuishouding plat. Toch kan je nog proberen om volgens de vier fases te leven. Gebruik je een vaginale ring of de pil? De winter is dan je stopweek, dan ervaar je een dip van artificiële hormonen. De weken erna heb je dan je zogezegde lente, zomer en herfst. Met de hormoonspiraal is dit al wat moeilijker.”
Morgane Leten: “Ik ben geen tegenstander van hormonale anticonceptie of de pil. Maar deze vrouwen weten niet wat ze missen. Vrouwen die stoppen met de pil zeggen vaak: ‘Nu ben ik veel meer in tune met mezelf’.”
Werken volgens je cyclus: alleen voor geprivilegieerde witte vrouwen?
Uit een studie van Isala (van UAntwerpen) blijkt dat maar liefst 89 procent van de vrouwen soms, of altijd, pijn ervaart tijdens hun maandstonden. Een Nederlands onderzoek met ruim 40.000 vrouwen toont dat vier op de tien vrouwen niet in staat zijn om hun dagelijkse activiteiten uit te voeren wanneer ze menstrueren.
Hoe zit het dan op het werk? Is menstruatieverlof een oplossing? Leten is geen voorstander. Je kan beter preventief aan de slag gaan, meent ze. “Als bedrijven hun manier van werken aanpassen, kunnen vrouwen op het ritme van hun lichaam leven. Dit zal hun klachten al verzachten.”
Klinkt gemakkelijker gezegd dan gedaan, denk je misschien. Evelyne (34) is medewerker in een cosmeticabedrijf, Marion Maakt, en werkte voordien in een woonzorgcentrum. Ze legt uit hoe zij ermee aan de slag gaat in de praktijk. “Bij mijn vorige job had ik vaste uren, dus was het ietsje moeilijker om te leven op de seizoenen van mijn cyclus.”
“Toch lukte het, want ik kon mijn taakinvulling voor een groot deel zelf bepalen. Op een moeilijke herfstdag deed ik administratie en computerwerk. Ik stuurde mails naar familieleden van patiënten of regelde de aanvragen van rolstoelen. Daarnaast moest ik ook grote activiteiten organiseren, zoals een kaas- en wijnavond. In de mate van het mogelijke probeerde ik die events in te plannen tijdens mijn lente of zomer.”
Natasha heeft bij haar juwelenmerk Nimzu eveneens een paar vrouwen in dienst. “Wij praten open over onze cyclus. Heeft een collega een lastige dag en krijgt ze een mail van een vervelende klant? Laat die maar even liggen, zeg ik dan. Die kan je evengoed een week later beantwoorden.”
“Het is vooral belangrijk dat je je cyclus niet als een excuus gebruikt. ‘Ik kan er niks aan doen want ik ben hormonaal.’ Of: ‘Ik blijf thuis vandaag want ik zit in mijn winter’. Dat is onzin. Je kan jezelf tot op een zekere hoogte beheersen”, stelt Natasha.
“Wel moet je er open over praten, want zo creëer je meer erkenning en begrip. Bijvoorbeeld wanneer iemand een kort lontje heeft. Voorlopig is dat alleen maar mogelijk voor een klein groepje privileged white women, maar hopelijk wordt leven volgens je cyclus steeds meer mainstream.”
5 CONCRETE TIPS
1 Vraag hulp
Morgane Leten: “Zit je in je herfst of winter? En heb je ook nog een drukke week op het werk? Vraag dan extra hulp aan je partner of kinderen bij huishoudelijke taken.”
2 Uit je gevoelens
Morgane Leten: “In de herfst hebben veel vrouwen negatieve gevoelens. Ze voelen zich uitgesloten, denken dat ze er alleen voor staan of voelen zich niet gezien. Schrijf deze gevoelens neer of spreek ze uit tegen je partner/vrienden. En wees niet bang om iets meer liefde te vragen.”
3 Communiceer over je cyclus
Rebecca: “Je kan pas rekenen op begrip van vrienden of mensen op de werkvloer als ze jou begrijpen. Praat dus over je cyclus en de seizoenen. In het begin kijken ze misschien vreemd, maar na een paar maanden zullen ze meer begrip tonen.”
4 Pas je houding aan
Rebecca: “Een lange vergadering voor de boeg? De herfstfase is géén reden om die te skippen. Pas gewoon je houding aan. In de lente en zomer ben je mondiger en energieker, maar in de herfst ben je intuïtiever, gevoeliger, reflectiever. Zet die zaken in als sterktes: je kan dan beter luisteren en kleine nuances beter aanvoelen.”
5 Zoek oplaadmomenten
Natasha: “In de herfst en winter ben je meestal introverter en heb je minder energie. Zoek dan kleine momenten om je batterijen op te laden. Doet het deugd om een koffie te gaan drinken met die collega waar je goed mee overeenkomt? Of heb je nood aan een ademruimte? Maak dan op je eentje een wandeling tijdens je middagpauze.”
Meten is weten: check je cervixslijm en lichaamstemperatuur
Morgane Leten: “Op papier duurt elke cyclus 28 dagen. In realiteit schommelt dat, onder invloed van je genen, omgeving, voeding, stress, enzovoort.” Hoe kan je dan weten in welke fase je zit? Dat kan via Sensiplan: bij deze methode analyseer je je cervixslijm en houd je je basale lichaamstemperatuur bij om je cyclus in kaart te brengen.
“Naarmate je ovulatie nadert, is je cervixslijm transparanter en rekbaarder. Na je eisprong zal het plakkerig en geler zijn, eventueel met een korrel erin. Elke ochtend, nog vóór je uit bed komt, moet je jouw lichaamstemperatuur meten met een basale thermometer. Na je eisprong zal je een kleine stijging zien in je lichaamstemperatuur. De temperatuur blijft hoog tot vlak voor je nieuwe menstruatie begint.”
Deze gegevens kan je elke dag bijhouden op een papiertje of je kan een app gebruiken zoals Natural Cycles. “Er bestaat zelfs een juweel, de Oura ring, die je basale lichaamstemperatuur meet en automatisch doorstuurt naar Natural Cycles. Handig, maar die kost wel 314 euro.”
Misschien toch een belangrijke voor de vrouwelijke lezers. Ik denk dat het wel eens waarheid kan zijn. Als men de menstruatie heeft dat bepaalde dingen gevoeliger liggen dan normaal. Dus misschien rekening mee houden als die dagen eraan komen.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Aum Shanti,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM PADME HUM MANI