Helpen slaappillen echt tegen slaapproblemen? En bestaat er (gezondere) alternatieven? 2 slaapexperts leggen uit

1 op de 10 volwassen Belgen neemt op regelmatige basis een slaapmiddel, zo blijkt uit cijfers van Sciensano. “Het aantal daalt, maar is nog steeds veel te hoog”, vertelt Johan Verbraecken van het UZA-slaapcentrum. Samen met neuroloog Steven Laureys legt hij uit hoe verslavend slaappillen zijn en hoe je van je slaapproblemen af kan geraken. “Let op met melatonine op eigen houtje te nemen, als je het fout gebruikt, verstoor je je bioritme nog méér.”

Volgens Sciensano dalen de aantallen van Belgen die slaapmiddelen gebruiken wel jaarlijks. In 2008 nam nog 14,8 procent van de Belgische bevolking slaap- of kalmeringsmiddelen, in 2018 was dat nog 12,3 procent. Op dit moment zijn er nog geen cijfers beschikbaar over de coronaperiode. Febelco, de grootste toeleverancier van geneesmiddelen aan de apotheken liet in 2021 wel al weten dat de verkoop van slaapmedicatie in de apotheken zorgwekkend hoog was. De stijging was het grootst bij middelen op basis van natuurlijke extracten.
De cijfers van Sciensano gaan over slaapmiddelen die enkel op voorschrift verkrijgbaar zijn. Meestal gaat het over benzodiazepines. “Deze geneesmiddelen blokkeren bepaalde receptoren in je brein waardoor je slaperig wordt”, legt Johan Verbraecken van het UZA Slaapcentrum uit. “Bij sommige middelen is dat effect er onmiddellijk om je te helpen bij het inslapen, bij doorslaapmiddelen duurt het soms tot 24 uur na de inname voor de stoffen uit het bloed verdwenen zijn. Het gevolg is dat je ook overdag een slaperig gevoel hebt. Eigenlijk zouden ze enkel heel kort voor acute momenten mogen voorgeschreven worden, niet langer dan een week. Een kleinere verpakking van maar vier of vijf pilletjes zou een mooi begin zijn.”

Kunnen slaappillen helpen tegen slaapproblemen?

Een kleinere verpakking kan een begin zijn, maar voor Steven Laureys slikken we eenvoudigweg te veel slaappillen. En volgens de neuroloog – die onderzoek deed naar slaap – zijn ze zelden een oplossing. ”Je hebt er alsmaar meer van nodig en verslaving treedt heel snel op”, vertelt hij. Ook Johan Verbraecken merkt dat op in het slaapcentrum. “Vooral in de leeftijdscategorie boven 75 jaar is er een groot probleem: “33 procent van de vrouwen en 25 procent van de mannen boven 75 jaar neemt slaap- of kalmeermiddelen. Dat het aantal hoger ligt bij vrouwen komt omdat ze zich sneller zorgen maken over hun gezondheid en vaker naar de huisarts gaan om een oplossing te vinden voor hun slaapprobleem.”
“Slaappillen kunnen een tijdelijke oplossing zijn in combinatie met cognitieve gedragstherapie, maar voor de meeste slaapproblemen zijn er geen pillen nodig”, maakt professor Laureys duidelijk. “Dat is een boodschap die patiënten niet altijd willen horen. Ze willen een quick fix met een pilletje, maar zo’n passieve houding werkt niet. Om een slaapprobleem op te lossen, moet je op zoek gaan naar de kern van het probleem: slapen is loslaten en soms krijg je dat stemmetje in je hoofd maar niet stil.”

Van slaappil tot slaapmutsje

Voor professor Verbraecken is het niet moeilijk om te weten te komen wanneer je afhankelijk bent van de medicatie. “Vanaf het moment dat je echt niet meer zonder slaappil kan slapen, heb je een probleem. Als je erg verslaafd bent, kan je er zelfs afkickverschijnselen van krijgen: beven, hartkloppingen, je angstig voelen, overmatig zweten… Slaapmiddelen werken namelijk angstremmend. Een ander deel van de verslaving is dat deze middelen de spierspanning doen wegvallen: het gevoel van totale ontspanning is iets wat je bij een gewoon slaappatroon niet ervaart.”
Het beste advies dat zowel Verbraecken als Laureys kunnen geven: “begin niet aan slaapmedicatie, maar ga meteen op zoek naar cognitieve slaaptherapie. Daarbij helpt een psycholoog je op weg naar een gezond slaapritme. “De drempel om een psycholoog op te zoeken is vaak nog veel te hoog”, stelt Laureys vast. “Wacht niet tot het niet meer gaat, maar zoek iemand op om te praten.”
Niet alleen slaapmiddelen, maar ook een slaapmutsje voor het slapengaan kan problematisch worden. “Heb je elke avond een slaapmutsje of meer nodig? Dan is dit ook een signaal dat je niet goed in je vel zit en alcohol als slaapmiddel gebruikt. Maar vergis je niet: het heeft een tegenovergesteld effect. Je slaap wel door de alcohol, maar niet diep genoeg. Voor je slaap is zo’n dry january of tournée minérale nog niet zo’n slecht idee”, aldus Laureys.

Wat met voedingssupplementen zoals melatonine?

Beter geen slaappillen en slaapmutsjes dus: hoe zit het dan met melatonine dat sinds 2016 vrij verkrijgbaar is in Belgische apotheken? “Melatonine is een belangrijk hormoon in ons slaap- en waakritme, maar toch is het niet aan te raden om op eigen houtje een dosis melatonine te nemen”, adviseert Johan verbraecken. “Melatonine wordt aangemaakt door de pijnappelklier. Heb je veel melatonine dan word je slaperig. Heb je er weinig, dan voel je je wakker.”
Bij mensen wiens bioritme verstoord is en die bijvoorbeeld veel te laat of veel te vroeg inslapen, kan het helpen om melatonine te geven zodat ze op een normaal uur moe worden. “Maar raadpleeg eerst je arts daarvoor. Neem je het op een verkeerd moment of neem je een te hoge dosis, dan kan je je bioritme helemaal om zeep helpen. Bovendien is er vaak een placebo-effect: mensen hebben het gevoel dat ze geholpen zijn doordat ze een pilletje ingenomen hebben. Dat is waarom voor sommige mensen natuurlijke medicatie of alternatieve behandelingen kunnen helpen.”
Melatonine wordt vaak gebruikt in combinatie met lichttherapie. “Als je ‘s avonds moeite hebt met inslapen, kan je ‘s ochtends een lichtbril opzetten om ervoor te zorgen dat je echt goed wakker wordt. Word je in de vroege avond al moe dan is dat een goed moment om een lichtbril op te zetten, zodat je ‘s avonds wat langer wakker blijft”, legt professor Verbraecken uit.

10 geboden om in slaap te geraken

1. Vermijd alcohol in de avonduren
2. Maximum twee kopjes koffie per dag, liefst in de voormiddag
3. Drink geen cola, ook geen zero of light. Dit is een slaaprover
4. Eet je laatste maaltijd op tijd, zo’n 2 à 3 uur voor je gaat slapen en eet liefst niet te zwaar of te pikant
5. Beweeg voldoende, best overdag en niet vlak voor je gaat slapen
6. Ga naar buiten als het licht is, probeer in de winter wat zon te vangen
7. Zorg voor regelmaat, ook in het weekend, slaap niet langer dan een uur uit
8. Doe zo weinig mogelijk dutjes. Als het niet anders kan beperk je dan tot 20 à 30 minuten en doe het voor 15u.
9. Stop met roken, nicotinetekort kan je ‘s nachts wakker maken en maakt je angstig
10. Zorg voor zo weinig mogelijk prikkels in je slaapkamer: geen tv of andere schermen en draai de wekker om zodat je hem niet ziet

Bestaan er gezonde alternatieven voor slaappillen?

Heb je een slaapprobleem, dan is het in de eerste plaats belangrijk dat je samen met je huisarts bekijkt of er geen ziektes aan de basis van je probleem liggen, vertelt professor Laureys. “Als je veel snurkt kan het zijn dat je aan slaapapneu lijdt. Daarnaast bestaan er nog andere slaapziektes. Als je zeker bent dat die niet de basis van je slaapprobleem vormen, zijn er heel wat alternatieven voor slaappillen. Het belangrijkste is dat de patiënt centraal staat en zelf actie onderneemt. Meditatie, ademhalingshoefeningen of een bodyscan kunnen je helpen op piekermomenten.
Nog een belangrijk inzicht: goed slapen begint al overdag. “Sport en beweging en buitenkomen in het licht is daarom een goed idee.” Verder adviseert professor Laureys een slaapritueel zoals een warm bad of een kopje kruidenthee en benadrukt hij dat de slaapkamer een gezellige plek moet zijn. “Geen lawaai, voldoende donker, maar ook uitnodigend. Mensen met slaapproblemen zijn soms bang geworden van hun slaapkamer omdat ze er zoveel slechte uren doorbrengen. Door de liefde te bedrijven in je slaapkamer kan het opnieuw een fijne plek worden.”
“Bovendien is seks de beste slaappil, een goedkoop en natuurlijk middel dat veel mensen helpt om sneller in slaap te vallen. Uiteraard is iedere persoon anders, er zijn ook mensen die te opgewonden blijven en daardoor moeilijker kunnen inslapen na een vrijpartij”, vertelt professor Verbraecken. “Als het een fijn moment is met je partner voel je je beter en komen er oxytocines vrij, wat vaak helpt om makkelijker in te slapen. Verder helpt het mannen om hun prostaat in goede conditie te houden. Een solo-orgasme kan ook werken, maar toch minder goed. Misschien is dat ook iets wat oudere mensen missen eens hun partner er niet meer is.”

BRON: https://www.hln.be/mijn-gids/helpen-slaappillen-echt-tegen-slaapproblemen-en-bestaat-er-gezondere-alternatieven-2-slaapexperts-leggen-uit~aa920868/

Respect dat hier het nog maar eens beschreven wordt dat slaapmedicatie verslavend werkt. Eerst en vooral voor een goede nachtrust is het van belang dat je in rust naar bed gaat. Denken en piekeren zal zeker je nachtrust verstoren. En zal men niet uitgeslapen wakker worden. De 10 punten die ze hier beschrijven is dan ook een goede leidraad om een goede nachtrust te hebben. En voornamelijk jezelf kennen. Kan je tegen iets niet tegen na 20uur eet of drink het dan ook niet. Ook voor je gaat slapen even tot bij jezelf komen en 5min mediteren kan ook bijdragen tot een goede nachtrust.
Als je voor jezelf het nodige doet om rustig naar bed te gaan maar men voelt dat je nachtrust toch nog verstoord wordt. Dan kan je ook eens bekijken of er teveel licht aanwezig is je matras dat misschien aan vervanging toe is. Of je hoofdkussen.
Durf in de namiddag even een dutje doen. Dat is dan wel voor de mensen die niet werken een voordeel. Alhoewel er nu bedrijven zijn waar werknemers in de nm even mogen chillen.
Voor je naar medicatie grijpt en een vorm van verslaving kan krijgen zoek eens naar kruiden.
Zoals

  • Valeriaan; Valeriaan is wel één van de bekendste kruiden en het helpt je te slapen dankzij de kalmerende werking.
  • Lavendel
  • Passiebloem
  • Linde
  • Kamille
  • Hop
  • Rozemarijn.

AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Aum Shanti,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden

AUM PADME HUM MANI