Meisjes van 10 gebruiken op sociale media al filters om hun gezicht te bewerken. Pedagoog: “Geef niet meteen kritiek”
Het leven speelt zich voor een groot deel online af, zelfs bij kinderen: apps als TikTok of Instagram zijn niet meer weg te denken. En dat is niet altijd een goede zaak. Volgens een nieuw onderzoek gebruiken meisjes vanaf hun tiende al filters op sociale media, en daar is hun zelfbeeld vaak de pineut van. Wat kan je doen als ouder? Pedagoog en gedragstherapeut Marijke Bisschop geeft tips.
Kleine kinderen die rondlopen met een smartphone of tablet: tegenwoordig is het geen gek zicht meer. Het is dus niet verrassend dat ze ook op jonge leeftijd al beginnen te experimenteren met sociale media. En het gebruik van filters hoort daarbij. Gemiddeld zijn jongeren 10,4 jaar oud wanneer ze voor het eerst een filter gebruiken om hun uiterlijk te veranderen. Dat blijkt uit een enquête van beautymerk Dove in het kader van hun ‘Self-Esteem Project’.
Zelfbeeld
Nog uit de studie blijkt dat meisjes zichzelf niet altijd graag zien online. Gemiddeld maken ze 8,5 selfies, voor ze er eentje goed genoeg vinden om te delen. Vanaf het middelbaar durft amper de helft een onbewerkte foto van zichzelf op sociale media te delen. En hun zelfbeeld? Dat zakt naarmate ze ouder worden. Drie op de vier meisjes van 10 jaar houden van hun spiegelbeeld. Drie jaar later zijn het er nog maar één op de drie.
Toch moeten we ons niet meteen zorgen maken, nuanceert pedagoge Marijke Bisschop. “Het is normaal dat jongeren aan zichzelf twijfelen als ze opgroeien. In de lagere school hebben ze weinig zorgen. Maar vanaf de puberteit gaan ze op zoek naar hun eigen identiteit: wie wil ik worden? Hoe wil ik eruit zien? Hun hersenen schieten in gang. Plus, ze zijn kritischer voor zichzelf, want tieners krijgen puistjes, vetter haar, rondingen, … Ze beginnen zichzelf te vergelijken met anderen en voelen zich vaak onzeker.”
Tips voor ouders
Sociale media hebben ongetwijfeld een impact. Jongeren vergelijken zich immers niet alleen met leeftijdsgenoten, maar ook met knappe influencers op Instagram of TikTok. Filters worden bij de vleet gebruikt – hallo volle lippen, vaarwel flaporen en wipneusjes – en dat schept onbereikbare schoonheidsidealen.
Begin niet meteen kritiek te uiten, maar probeer een open gesprek te hebben, met een nieuwsgierige blik.Pedagoge en gedragstherapeute Marijke Bisschop
Het is belangrijk dat ouders niet in paniek schieten, stelt Bisschop. Als je bang wordt en het gebruik van filters verbiedt, krijg je het tegenovergestelde resultaat: kinderen doen het juist meer én misschien zelfs stiekem achter je rug. “Sociale media spelen een grote rol in het leven van jongeren. Begin dus niet kritiek te uiten, maar probeer een open gesprek te hebben, met een nieuwsgierige blik. Waar kijken ze naar? Welke profielen volgen ze? Wat vinden ze van die influencers?”
“Maak duidelijk dat je wilt begrijpen hoe apps en filters werken, en vraag eventueel om uitleg. ‘Hoe werkt dat juist?’ Dan kan je terloops vragen of ze er gevaren in zien”, vervolgt de pedagoge. “Heb je toch het gevoel dat je kind zich verliest in de virtuele wereld? En te veel piekert over z’n uiterlijk? Dan mag je die twijfels uiten, opnieuw zonder kritiek. Probeer er vrijdagavond aan tafel over te praten en te achterhalen naar wie ze opkijken. ‘Ik vind jou veel leuker en echter dan die influencer’, kan je dan bijvoorbeeld zeggen. Of: ‘Ik merk dat je je minder goed in je vel voelt. Heeft dat volgens jou te maken met sociale media?’”
Kijk naar Tatyana Beloy en Lizzo
Beautymerk Dove geeft samen met de enquête nog een duidelijke boodschap mee: “Veel meisjes zouden graag trotser zijn op zichzelf, op hun lichaam en hoe ze eruitzien, en daar kunnen ze onze hulp bij gebruiken.” Ouders kunnen inderdaad het goede voorbeeld geven door (af en toe) filters te laten vallen en foto’s zonder retouches online te zetten.
Ook bekende sterren doen daaraan mee. Vlaamse actrice Tatyana Beloy roept op Instagram op om échte foto’s te posten, net als de Amerikaanse zangeres Lizzo. Zij plaatste zowaar een naaktfoto online. “Normaal gezien zou ik deze foto bewerken”, bekent Lizzo, “door mijn buik en mijn huid glad te strijken. Maar nu wou ik het au naturel doen.” De zangeres gaat ook samenwerken met Dove om negatieve effecten van sociale media in te perken en de gangbare schoonheidsnormen te veranderen. “Let’s get real y’all”, klinkt het enthousiast.
Niet alleen in deze groep jongeren komt het voor. Dat ze alles doen om hun gezicht te bewerken. Heel wat mensen duren niet echt laten zien wie ze zijn. Gaan dan alles uit de kast halen om een foto te bewerken.
Maar vraag maar eens aan een aantal mensen of ze zichzelf graag zien op foto. Het antwoord is maar al te vaak nee. En bij jongeren is dat ook zo.
Velen kampen met een negatief zelfbeeld. Dat maakt dat ze ook op sociale media zich anders voordoel. Niet alleen met hun uiterlijk ook met leeftijd.
Ook wordt er vaak naar anderen gekeken. Men wilt eruit zien als die of die. Maar niet ieder lichaam is hetzelfde. Als jong iemand is dat soms heel moeilijk te begrijpen. Juist daarom is het goed dat ouders hen daarin kunnen helpen. Als de ouders natuurlijk zelf een goed zelfbeeld van zichzelf hebben.
Sociale media speelt voor velen een grote rol in hun leven. Zeker bij jongeren. Ga dan zeker niet het verbieden om filters te gebruiken. Dan krijg je het tegenovergestelde en gaan ze het toch stiekem doen. Maar probeer als ouder een kijk te krijgen van wat je kind doet en hoe ze het doen.
Je ware ik durven tonen is nog altijd het beste.
Wat niet vergeten mag worden meisjes en vrouwen hebben het hier vaak het meeste probleem mee.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
Seeing those Barbies made me smile …. 🙂
🙏
Aum Shanthi
BV’s maken zich zorgen over het zelfbeeld van hun dochters: “Ik ken collega’s die niet één foto posten voor ze hun wallen weggewerkt hebben”
Op sociale media worden we overspoeld met prachtige foto’s van semi-perfecte influencers en modellen. Een onhaalbare standaard die al snel voor onzekerheid zorgt, zeker bij jonge meisjes. Die beseffen immers niet dat altijd dat vooral filters verantwoordelijk zijn voor de perfectie. TV Familie sprak met enkele bekende ouders als Eveline Hoste en Joyce De Troch over hoe zij daarmee omgaan. “Hebben mijn dochters straks een wat minder strakke poep en dat zint hen niet? Dan moeten ze een rondje extra ‘rond den blok’ lopen.”
Eén op drie meisjes schaamt zich over haar uiterlijk. Zo erg dat ze foto’s op social media op steeds jongere leeftijd bewerken. Amper 10,4 jaar zijn meisjes gemiddeld als ze voor het eerst aan de slag gaan met een filter. Dat blijkt uit een onderzoek van cosmeticamerk Dove. Hun zelfbeeld neemt nog af naarmate ze ouder worden. Bij 13-jarige meisjes duurt het negen minuten om een goeie selfie te maken. Ze nemen meer dan acht foto’s eer ze er één goed genoeg vinden.
“Filters zijn als alcohol: gebruik ze niet té veel, doseren is de boodschap”, zegt ex-Miss Belgian Beauty Eveline Hoste (39), mama van Hélène-Victoire (14). “Jonge meisjes moeten zich bewust zijn dat online niets is wat het lijkt. Influencers met veel volgers zijn vaak niet de allermooiste meisjes, wel de beste fotoshoppers. Je wordt op social media vaak om de tuin geleid zónder dat je het doorhebt. Ja, ook ik heb al geëxperimenteerd met filters, maar met mate. Ik ken een collega-BV – nee, ik noem geen naam – die niet één foto post voor ze haar wallen weggewerkt heeft. Ik heb daar geen tijd voor, hoor.”
Eveline pleit ervoor dat het voor jonge meisjes duidelijker zou moeten zijn of een foto bewerkt is. “Desnoods door die te voorzien van een label met de naam van de filter”, zegt ze. “Ik probeer het voorbeeld te geven. Als ik een foto bewerk, is het met een simpele lichtfilter. Dat verandert niets aan mijn ogen of lippen. Voor een puist of rimpel haal ik de toverstok niet boven. Het is verleidelijk dat wél te doen, maar filters die m’n gezicht een andere look geven laat ik links liggen. Dat kan weleens fun zijn, maar je wordt dan onherkenbaar. Het zijn vaak je imperfecties die je mooi maken. In de natuur, in het planten- en dierenrijk, bestaat perfectie toch ook niet?”
Jezelf zijn
Dat een selfie nemen bij een 13-jarig meisje negen minuten duurt, daar schrikt Eveline van. “Da’s erover”, zegt ze. “Toch merk ik dat dit leeft in de leeftijdsgroep van mijn dochter. Hélène-Victoire zal niet vaak foto’s posten van zichzelf omdat ze niet snel tevreden is van het resultaat. Ouders hebben de taak om hun kinderen positief naar zichzelf te leren kijken. Want een kind van 13 kán niet lelijk zijn. Tieners mogen zich niet blindstaren op de accounts van topmodellen of vrouwen die voor élke foto een leger stylisten en make-upartiesten inschakelen. Jezelf zijn is goed genoeg!”
“Ontpoppen als meisje in een wereld vol smartphones en filters: ik ben blij dat ik dat niet heb moeten doen”, zegt mediafiguur Joyce De Troch (46). “Toen ik jong was, was een foto een foto. Stond je daar met een scheef bakkes op als het rolletje werd ontwikkeld, dan was dat zo. Maar nu zijn tienermeisjes zo beïnvloed door al die schoonheden op social media… Dus ja, ik wijs Alexia (11) en Adriana (10) op de do’s & don’ts. Zelf pas ik bij mijn foto’s hooguit de belichting of de kleur van de lucht aan. Me groter of slanker maken? Da’s taboe. Idem voor acne camoufleren: ik doe dat niet, dus wil ik niet dat m’n dochters het doen. Social media zijn een deel van hun leven, maar het is aan de ouders om hun kroost erop te wijzen dat het leven niet perfect is, maar vol imperfecties zit. Alles voorzien van een laag glitter of glans, maakt het er niet mooier op. Integendeel!”
Mensen die geen filters gebruiken, zijn doorgaans trotser op hun lichaam, blijkt ook uit de Dove-studie. “Hebben mijn dochters straks een wat minder strakke poep en dat zint hen niet? Dan moeten ze een rondje extra ‘rond den blok’ lopen”, zegt Joyce. “Zodra ik merk dat ze hun gezicht retoucheren, genre neus scherper maken of hun lippen voller, ga ik als moeder ingrijpen. Recent was Adriana het slachtoffer van bodyshaming op social media. Awel, dan bescherm ik mijn welpjes als een leeuwin. Ik zeg wellicht té vaak hoe mooi mijn dochters zijn, maar ik meen dat! Ik vind het de taak van de moeder om haar kinderen zelfvertrouwen mee te geven. Niet iedereen zijn neus is even recht of haar poep even strak. Maar wat elke jongedame áltijd het mooist maakt? Haar karakter…”
“Een filter gebruiken om iets weg te stoppen of te tonen hoe je eruit zou willen zien, dat kan niet de bedoeling zijn”, zegt ‘Thuis’-actrice Katrien De Becker (49), mama van Georges (17) en Emely (16). “Is dat ook niet uitgevonden om je volgers aan het lachen te brengen? Met foto’s waarbij je van ver ziet dat je een filter gebruikt hebt, door jezelf konijnenoren of een snor aan te meten. Ik gebruik dat zelf niet, ik zou niet weten hoe. Ik ben niet handig met social media. Ik vroeg al uitleg aan m’n kinderen, maar ze hadden het te druk met hun smartphone.” (lacht)
Katrien moet haar kroost niet op de vingers tikken wat filtergebruik betreft. “Qua social media zijn Georges en Emely twee open boeken”, zegt ze. “Al van toen ze jong waren, hadden we gesprekken over welke apps ze gebruiken, waarom en hoe. Als ouder geloof ik in dialoog. Met vertrouwen bereik je meer dan door te verbieden. Nieuwe media horen bij hun leven, leer hen daar gezond mee om te gaan. Mijn kinderen spelen computerspelletjes en da’s positief. Zo verhogen ze hun reactiesnelheid. Maar als ze te lang voor hun scherm zitten, zal ik daar een opmerking over maken.”
VTM-weerman Frank Duboccage (47) heeft een meisjestweeling van twaalf. Hoewel Sara en Maia officieel een jaar te jong zijn, hebben ze een account op TikTok. “We hebben hen wel verplicht om hun profiel op ‘beperkt’ in plaats van ‘openbaar’ te zetten”, zegt hij. “Je wilt toch dat je kinderen op een veilige manier online gaan. Eerlijk? Ik vind al die social media maar een vergif. Meer tijdverlies dan dat ze bijdragen tot een waardevoller leven. Maar bon, het is een vergif dat je als ouder niet buiten kan houden. Mijn dochters hebben een iPhone. Sara gaat met de trein naar school, Maia met de fiets. Met hun telefoon kunnen ze ons op de hoogte brengen dat ze veilig zijn aangekomen. Da’s handig.”
Instagram en co. zijn nog niet zo populair ten huize Duboccage. “Enkel Sara is fan, maar naast een zeldzame foto met papa wordt er niet veel gepost”, zegt Frank. Dat uit het Dove-onderzoek blijkt dat hoe ouder meisjes worden, hoe minder snel ze een onbewerkte foto online durven te zetten, houdt hem wel bezig. “Vanzelfsprekend heb ik wat schrik voor het moment dat mijn dochters zullen overdrijven in het pimpen van de realiteit. Zelfs volwassenen maken zich er schuldig aan. Al die gepolijste foto’s op social media hebben een grote impact op het zelfbeeld van meisjes, omdat ze het verschil tussen een bewerkt en puur beeld niet altijd kunnen filteren. Als je voortdurend aan perfecte beelden blootgesteld wordt, ga je sowieso aan jezelf twijfelen.”
BRON: https://www.hln.be/showbizz/bvs-maken-zich-zorgen-over-het-zelfbeeld-van-hun-dochters-ik-ken-collegas-die-niet-een-foto-posten-voor-ze-hun-wallen-weggewerkt-hebben~a6d84543/
Nieuwe TikTok-filter ‘ontspiegelt’ je gezicht en dat is shockerend voor velen: “Ik haat deze trend. Ik voel me zo lelijk”
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, waarom belieg je me constant? Dat denk je als je de ‘inverted’-filter op videoapp TikTok gebruikt. De filter toont je hoe je gezicht eruitziet als het niét gespiegeld wordt en dat is schrikken voor velen. Vooral omdat het ook pijnlijk duidelijk maakt wie zich wel en niet gelukkig mag prijzen met een symmetrisch gezicht.
Op sociale medium TikTok zorgt de nieuwe filter ‘inverted’ voor een tsunami aan filmpjes van mensen die hun gezicht ‘ontspiegelen’. Het snufje technologie is niet nieuw: er bestonden al gelijkaardige filters voor Snapchat en Instagram en op iPhones met iOS 13 kan je een selfie ook ‘flippen’. Wat wel nieuw is: hoe duidelijk het nu is dat zo’n ‘ontspiegel-filter’ enorm schadelijk kan zijn voor je zelfbeeld.
Het blootstellingseffect
Reacties zijn vaak gelijkaardig. Een geshockeerde ‘zie ik er zó uit in het echt?’ Want het gezicht dat wij in de spiegel zien, is niet het gezicht dat de buitenwereld ziet. Daarom schrikken we ook, want we zijn heel erg vertrouwd met ons spiegelbeeld en niet met ons ‘echte’ gezicht.
Dat is trouwens een wetenschappelijk aangetoond fenomeen: het ‘blootstellingseffect’. Dat zegt dat we altijd datgene verkiezen waar we het meest vertrouwd mee zijn. In het geval van ons uiterlijk is dat ons spiegelbeeld. Een studie in de jaren zeventig aan de universiteit van Wisconsin bewees dat we ons ‘ontspiegeld’ beeld daarom maar niks vinden. Proefpersonen die foto’s te zien kregen van hun gespiegelde en van hun ‘echte’ gezicht, verkozen altijd de foto waarop ze gespiegeld stonden. Terwijl hun kennissen de ‘echte’ foto het mooist vonden.
De perfectie zelve vs. Quasimodo
Dat is op zich al schrijnend: ons échte gezicht vinden de meesten van ons vreemd en zelfs lelijk. Maar de TikTok-trend met de ‘inverted’-filter voegt daar nog een extra wrang randje aan toe. Sommige gezegende zielen kunnen met het ‘ontspiegel’-effect in de verf zetten hoe symmetrisch hun gezicht is. Voor hen is de shock veel minder groot: hun symmetrische gezicht ziet er bij elk perspectief hetzelfde uit. Ondertussen voelen TikTok-gebruikers met een asymmetrisch gezicht zich slecht: voor hen lijkt hun gezicht, gespiegeld en ontspiegeld, ‘verwrongen’ te zijn.
Het filmpje van TikTokster @rachtastic126 is tekenend. De jonge vrouw filmt zichzelf terwijl ze haar gezicht ontspiegelt. Naast haar: de video van een man met een compleet symmetrisch gezicht. Hij lijkt de perfectie zelve, zij nu opeens een Quasimodo-type. “Ik haat deze trend, ik voel me zo lelijk”, schrijft ze. Voor TikTokster @osegoldzebra is haar neus al een tijd het pijnpunt, en ze kijkt uit naar een nosejob. Wanneer haar volgers haar zeggen dat ze dat niet nodig heeft, demonstreert ze met de ‘inverted’-filter hoe ‘scheef’ haar neus wel is.
‘Zoom dysmorphia’
Het ‘inverted’-fenomeen is ook confronterend op een extra niveau. Het demonstreert nog maar eens dat het niet gezond is om onszelf zo vaak door een technologische spiegel te zien. Selfies, videocalls, Zoom-meetings: tegenwoordig worden we constant via een scherm met ons gezicht geconfronteerd. En dat heeft merkbare gevolgen. Wetenschapsjournalist Martijn Peters: “Artsen spreken in het medische vakblad Facial Plastic Surgery & Aesthetic Medicine hun bezorgdheid uit over een toenemend aantal patiënten dat een cosmetische ingreep overweegt. Door het vele videobellen zijn ze onzekerder zijn geworden over hun uiterlijk en raken ze gefixeerd op kleine onvolmaaktheden.”
‘Zoom dysmorphia’ heet dit nieuwe fenomeen. “Het probleem is dat je on cam vaak een vervormde versie van jezelf krijgt te zien. Studies hebben aangetoond dat het beeld dat camera’s vanaf 30 centimeter maken, de ogen breder doet lijken, het gezicht ‘afrondt’ en je neus 30 procent groter toont dan hij is.” Iets om in je achterhoofd te houden tijdens al dat skypen, zoomen of experimenteren met de ‘inverted’-filter.
BRON: https://www.hln.be/psycho/nieuwe-tiktok-filter-ontspiegelt-je-gezicht-en-dat-is-shockerend-voor-velen-ik-haat-deze-trend-ik-voel-me-zo-lelijk~a5c51199/
Ik begrijp echt niet goed voor wat dit allemaal nodig is. Als men op een moment dan zelf schrikt als men zichzelf ziet.
Aum Shanthi