Hoe weet je of jouw handgel betrouwbaar is? Te veel alcohol is ook niet goed

We ontsmetten constant onze handen, maar helpt dat wel?
Handgels zijn alomtegenwoordig, maar helpen ze ook echt om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan? Of zijn ze niet meer dan welriekende bliksemafleiders? En hoe weet je of je een goede handgel te pakken hebt?
In de strijd tegen het coronavirus – of eender welke infectie – is een goede handhygiëne onontbeerlijk. Regelmatig de handen wassen met water en zeep is belangrijk om verspreiding tegen te gaan: zeep doet de ‘enveloppe’ van het coronavirus, die bestaat uit onder andere vetmoleculen, uit elkaar vallen, en water spoelt het virus en andere viezigheid eraf. Geen water of zeep voorhanden? Dan worden desinfecterende handgels aangeraden. Inmiddels zijn deze flacons zowat overal verkrijgbaar: van de apotheker tot de sportspeciaalzaak, van de supermarkt tot de nachtwinkel. Ook grootwarenhuizen, kledingwinkels en andere shops hebben een grote dispenser met handgel voor de deur gezet voor hun klanten.
Maar hoe zinvol is al dat ‘gellen’ nu eigenlijk? “Het is zeker nuttig”, zegt Annelies Stevaert, een virologe die in het Rega Instituut aan de KU Leuven onderzoek doet naar het coronavirus. “Ook alcohol maakt het omhulsel van het virus stuk, waardoor het uit elkaar valt.”
Enkel water
Maar: net bij de alcohol wil het weleens misgaan. Niet iedere handgel die over de toonbank gaat (of aan de toonbank staat) is even kwalitatief. Volgens de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) moet er minstens 70 procent ethanol in de gel zitten. Tenzij er ook nog propanol in zit, dan volstaat een kleinere dosis ethanol. Toch worden er handgels verkocht die niet aan deze richtlijnen voldoen. Een Nederlandse steekproef bij 21 handgeldispensers aan winkels wees uit dat er bij 13 exemplaren te weinig alcohol in zat. Eén pompje bevatte zelfs enkel water.
Als je zelf handgel koopt, volstaat het om het label te lezen, maar hoe weet je als consument dat het etiketloze flacon aan de ingang van de winkel wel aan de kwaliteitsnormen voldoet? Kijken hoe lang de gel ‘smeerbaar’ blijft, is een goede indicator. Net zoals een goede handgel niet te weinig alcohol mag bevatten, is te veel ook niet goed. Producten met een te hoog percentage alcohol verdampen zeer snel wanneer ze in contact komen met de lucht, wat hun efficiëntie behoorlijk aantast. Het aangewezen gebruik van een desinfecterende handgel is immers dat je je handen er twintig à dertig seconden grondig mee moet kunnen inwrijven en dat ze gedurende deze tijd ook vochtig moeten aanvoelen.
Valse veiligheid
Critici opperen dat handgels een vals gevoel van veiligheid zouden geven. Mensen zullen zich roekelozer gedragen en zich zonder mededogen in de massa bij de steelstofzuigers in afslag wurmen, omdat ze bij het binnenkomen ‘toch hun handen ontsmet hebben’, zo is de redenering. “Voor jezelf doet dat pompje bij het binnenkomen weinig”, zegt Stevaert. “Je beschermt er wel je medemens mee, indien je zelf besmet zou zijn. Je handen zijn bovendien enkel ontsmet net na het aanbrengen van de gel. Als je daarna een besmet oppervlak aanraakt, kan je jezelf alsnog besmetten.”
Wanneer dus persoon A besmet is met corona en die ontsmet zijn handen niet vooraleer hij in de soldenbak grabbelt, dan ben jij als persoon B niet beschermd omdat je bij het binnenkomen je handen wel goed hebt ingewreven. De verantwoordelijkheid in deze transmissie ligt bij persoon A. Daarom is het ook belangrijk dat je tijdens het winkelen je gezicht niet aanraakt en je bij het buitengaan van de winkel je handen nog even ontsmet, om mogelijk opgedane vuiligheid in de winkel (of op de tram, of op de trapleuning, of…) te elimineren.
Eigen flaconnetje
Kortom: ‘gellen’ bij het binnengaan doe je voor je medemens, en bij het buitengaan voor jezelf. Juist daarom staat er bij de inkom van de meeste grote winkels dan ook personeel om klanten te wijzen op de dispenser. En wie die algemene anonieme bidons niet vertrouwt of geen zin heeft om op hetzelfde pompje te duwen als iedereen, kan uiteraard ook altijd zijn eigen flacon uit z’n zak halen.
Je kan er niet omheen. Bij iedere winkel staat wel een flesje of persoon om je handen de desinfecteren. Geen probleem mee. Maar als je enkele winkels doet en je krijgt telkens verschillende handgel op je handen is het voor je handen niet leuk meer. Er zijn mensen die er uitslag van krijgen maar ook jeuk komt veel vaker voor.
En wat nog het ergste van al is. Als je het niet doet mogen ze je weigeren om de winkel binnen te gaan. En zou het echt iets tegenhouden. Als ik zie hoe mensen maar al te vaak aan hun gezicht komen, of iets vastnemen en terug leggen. Dan denk ik maar het is gewoon een vorm van onveilig gevoel. Het zal je niet echt vrijwaren als je echt het virus moet krijgen.
Gewoon het gezond verstand gebruiken dat is belangrijker als verschillende producten op je handen te laten smeren.
Je handen wassen met gewoon water. En dat doe je niet alleen in bepaalde omstandigheden.
Al moet ik dan ook weer eerlijk toegeven, ook dat doe ik niet al te vaak.

AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
Nog beter minder kwalitatieve gel dan géén gel. Zolang de mensen maar gemotiveerd blijven om aan hygiëne te denken!
Gezond verstand gebruiken.
Het nadeel van al die verschillende gel. Zo in de toekomst zichtbaar worden.
Aum Shanthi
Dat wat bij anderen staat gebruik ik gewoon.
Thuis was ik mijn handen gewoon met zeep.
Stille groet,
Rob zolang je geen problemen er door ondervind geen probleem. Maar door teveel gebruik neemt het ook een beschermlaag van je handen weg.
Ik bedoel ermee als je op een dag 10 winkels doet met allemaal verschillende gel dan kan dit op termijn problemen geven.
Zoals je schrijft wat en zeep is nog het beste.
Aum Shanthi
Ik was mijn handen altijd wel als ik weg ben geweest en heb altijd een klein flesje handgel in mijn tas. We zijn alert
Dat doe ik dus ook. Thuis komen en handen onder de kraan.
Aum Shanthi