HET LEVEN KAN EVEN MOOI EN WARM ZIJN ALS DE ZON
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
Archive for 11 april 2019
Drugs als medicijn? ‘Ketamine niet meer aanprijzen dan nodig’
Kunnen ketamine, narcosemiddel en partydrugs uitkomst bieden voor mensen met een hardnekkige depressie? Dat is de vraag die Robert Schoevers, hoogleraar psychiatrie in het UMCG, probeert te beantwoorden.
Bijna een op de vijf Nederlanders krijgt in zijn leven te maken met een depressie, blijkt uit cijfers van de GGZ. Bij ongeveer 20 procent daarvan is die depressie zo hardnekkig, dat reguliere behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie of antidepressiva niet goed aanslaan. Voor die mensen zou ketamine een uitkomst kunnen zijn.
Psychiaters en behandelaars nog terughoudend
Sinds 2000 verschenen optimistische publicaties over de antidepressieve werking van het middel. Toch zijn psychiaters en behandelaars nog terughoudend. “Die hoopgevende berichten zijn vaak gebaseerd op kleine, kortdurende studies, die nog geen sluitend bewijs van werkzaamheid en toepasbaarheid geven, zeker op de iets langere termijn,” zegt Schoevers.
“Om bewijs te leveren, zijn grote onderzoeken nodig”
Robert Schoevers, hoogleraar psychiatrie in het UMCG
Om wetenschappelijk aan te tonen of ketamine echt zo goed werkt, startte Schoevers een onderzoek, dat momenteel in Nijmegen, Den Haag en Groningen loopt. “Om spijkerhard bewijs te leveren, zijn grote, nauwkeurig uitgevoerde onderzoeken nodig bij een groot aantal patiënten waarbij je een nieuw middel vergelijkt met een controlebehandeling.”
De deelnemers aan het onderzoek zijn mensen met een hardnekkige depressie, bij wie andere behandelvormen niet aanslaan. Een deel van hen krijgt een placebo, een ander deel gedurende zes weken een lage dosis ketamine in pilvorm. Daarin is het onderzoek van Schoevers wereldwijd het grootste onderzoek dat op deze manier wordt uitgevoerd.
Ketamine wordt gezien als mogelijk medicijn voor mensen met een hardnekkige depressie, bij wie andere behandelvormen niet aanslaan (Foto: 123RF).
Onderzoek klaar in 2020
“Het onderzoek bestaat eigenlijk uit twee delen, want na hun deelname krijgen alle proefpersonen ook de gelegenheid om een proefbehandeling met ketamine te doen. Natuurlijk blijven wij hen ook dan zorgvuldig monitoren. Op die manier leren we steeds meer over de langetermijneffecten en bijwerkingen van het middel.”
Schoevers hoopt het onderzoek medio 2020 af te kunnen ronden. Over de voorlopige resultaten van het tweede deel van de studie is hij voorzichtig optimistisch. “We zien heel goede effecten, maar terughoudendheid is ook nodig. Het zal niet de eerste keer zijn dat een veelbelovend geneesmiddel uiteindelijk helemaal niet zo goed blijkt te werken, of zelfs gevaarlijk kan zijn op de lange termijn.”
Cijfers
- 1 op de 5 Nederlanders krijg te maken met depressie
- Bij 20 procent van die mensen slaan reguliere behandelingen niet goed aan
- 1,1 miljoen mensen in Nederland slikken antidepressiva
Hoe werkt het precies?
Bij depressieve mensen is er vaak een disbalans tussen de hersendelen waar emoties als angst en stress zitten, en de cognitieve controle, waar al die emoties en signalen gefilterd en gestuurd kunnen worden. “Het lijkt er nu op dat ketamine de neuroplasticiteit (het vermogen van hersencellen om nieuwe connecties aan te gaan en zichzelf steeds te vernieuwen, red.) bevordert, waardoor die disbalans hersteld wordt.”
Een van de opvallendste effecten van ketamine is de snelheid waarin het werkt. “Het levert vaak veel sneller dan een regulier antidepressivum resultaat op. We onderzoeken nu of dat positieve resultaat vervolgens betekent dat mensen dan langere tijd ketamine zouden moeten blijven gebruiken, en hoe werkzaam dat is. Daar is nog weinig over bekend.”
“Er zijn al redelijk effectieve behandelingen tegen depressie waar de gezondheidszorg wél alle ins en outs van kent”
Robert Schoevers, hoogleraar psychiatrie in het UMCG
Langdurig gebruik van ketamine kan schade aan de urinewegen, lever of cognitieve functies veroorzaken. Daarnaast is ketamine ook een verslavend middel. Of er ook positieve effecten zijn en het middel dus ingezet kan worden als medicijn, wordt nu onderzocht.
Schoevers: “Er zijn al redelijk effectieve andere behandelingen tegen depressie waar de gezondheidszorg wél alle ins en outs van kent. Een ketaminebehandeling is dan ook alleen bedoeld voor mensen met hardnekkige depressie die onvoldoende baat hebben gehad bij eerdere behandelingen.”
“Waar we naar zoeken is een methode waarbij zij de ketamine gedurende een aantal weken of maanden gebruiken in een lage frequentie en náást reguliere behandelingen. Bijvoorbeeld om een terugval te voorkomen, of mensen uit het allerdiepste dal te trekken.”
Antidepressiva ook voorgeschreven bij angst en pijn
Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen gebruiken ongeveer 1,1 miljoen mensen in Nederland antidepressiva. Overigens zijn niet alle mensen die antidepressiva slikken depressief. Het middel wordt zo nu en dan ook voorgeschreven bij angsten en pijnen.
In de jaren negentig van de vorige eeuw verschenen er veel nieuwe vormen van antidepressiva op de markt. Maar in de afgelopen jaren is er niet veel meer gebeurd op dit gebied. “Het is goed dat er actief gezocht wordt naar nieuwe behandelingen voor mensen bij wie reguliere behandelingen niet goed aanslaan,” zegt Schoevers.
“Als je kijkt naar de mate waarin mensen met een hardnekkige depressie lijden kun je dat vergelijken met een ziekte als kanker. Voor deze mensen is het leven ontzettend zwaar, en het beïnvloedt zowel hun geestelijke als lichamelijke gezondheid. Er is vrijwel niets dat verlichting brengt.”
Ketamine valt niet binnen Opiumwet
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schaart ketamine onder de veiligste en meest effectieve middelen voor analgesie en pijnstilling die in de wetenschap bekend zijn. Het middel wordt al sinds 1985 gebruikt als medicijn, en valt dan ook onder de Geneesmiddelenwet in plaats van de Opiumwet.
“Ik wil ketamine niet meer aanprijzen dan strikt mogelijk is”
Robert Schoevers, hoogleraar psychiatrie in het UMCG
Het idee dat ketamine kan helpen tegen depressies is desalniettemin vrij nieuw. Rond 2000 ontstonden de eerste geluiden hierover. “Achteraf kun je denken: waarom heeft het zo lang geduurd?” zegt Schoevers. “Maar het kost veel tijd om een geneesmiddel onderzocht en goedgekeurd te krijgen voor een grote groep mensen. Dat kan frustrerend zijn, maar goed onderzoek is noodzakelijk.”
Wat ook een rol kan spelen in de terughoudendheid is dat ketamine in het uitgaanscircuit wordt gebruikt als tripmiddel. Volgens de Nationale Drugs Monitor van het Trimbos Instituut wordt het middel steeds populairder.
“Ik wil het niet meer aanprijzen dan strikt mogelijk is”, zegt Schoevers. “Ik wil voorkomen dat mensen thuis zelf aan de slag gaan, met alle negatieve gevolgen van dien.”
BRON: https://www.nu.nl/gezondheid/5834964/drugs-als-medicijn-ketamine-niet-meer-aanprijzen-dan-nodig.html
Dat bij mezelf, onder welke noemer moet ik dit nu plaatsen. Drugs of psychologie. Maar ga voor psychologie. En voor wat omdat het over depressie gaat. En vaak hoe hardnekkig deze depressie ook is kan je daar zelf iets aan doen met de juiste steun. Je leven helemaal omgooien en anders gaan leven, bekijken of je werk niet al jouw energie opzuigt, thuis tijd nemen voor jezelf en daar ook van genieten. Sociaal contacten hebben en niet via pc maar echt contact. Buiten komen en voeding. Spelen hierin een belangrijke rol. Als men dan toch er niet uitkomt. Kan men beter iets anders nemen dan medicatie. Want dat onderdrukt en zal het probleem niet aanpakken.
Wat is nu ketamine en het effect ervan dat lees je hier: https://www.druglijn.be/drugs-abc/ketamine
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
Wat te doen tegen somberheid? ‘Pillen hebben vaak geen zin’
Somberheid vormt een van de grootste gezondheidsrisico’s ter wereld. Geschat wordt dat er wereldwijd zo’n 350 miljoen mensen aan lijden. Volgens GZ-psycholoog en auteur Bjarne Timonen kunnen we op een natuurlijke manier uit het dal klimmen. Hij schreef het boek De leefstijlgids tegen somberheid.
Waarom komen depressieve gevoelens zo veel voor?
“Doordat wij op een onnatuurlijke manier leven. De huidige maatschappij stelt hoge eisen aan ons. Wijzelf ook. Daardoor hebben we veel stress. We slapen niet genoeg. We bewegen te weinig. En we eten ongezond. Als we onszelf al even rust gunnen, doen we dat voor de televisie. Ons hoofd staat altijd aan.”
Maar depressie is toch een ziekte? Daar moet je antidepressiva voor slikken?
“Depressie is inderdaad een ernstige aandoening. Het is een glijdende schaal. Iedereen heeft weleens last van een dipje. Als dat langer aanhoudt dan een paar dagen is er iets aan de hand dat de somberheid in stand houdt. Dan kan zo’n dipje uitmonden in een depressie.”
“Medicijnen dempen de symptomen, niet de oorzaak”
Bjarne Timonen, GZ-psycholoog en auteur
“In heel ernstige gevallen zijn antidepressiva nodig ter ondersteuning van therapie. Daar zijn ze ook voor ontworpen. In zeker de helft van de gevallen hebben pillen geen zin. Ze hebben bovendien vaak vervelende bijwerkingen. Ze dempen ook alleen maar de symptomen. Zodra je ermee stopt, komen de depressieve gevoelens terug als je niets aan de oorzaak van die gevoelens gedaan hebt.”
En die oorzaak moeten we zoeken in de manier waarop we leven?
“Ja. Depressieve gevoelens hebben vaak met gedrag te maken: we denken negatief over onszelf. En we leven ongezond. Alcohol heeft bijvoorbeeld effect op onze stemming. Roken en te weinig bewegen ook. Wanneer je beweegt, maak je namelijk serotonine en dopamine aan. Dezelfde stoffen die in het brein worden verhoogd wanneer je antidepressiva slikt.”
“Depressieve gevoelens hebben vaak met gedrag te maken”
Bjarne Timonen, GZ-psycholoog en auteur
“Ook wordt het makkelijker om nieuwe verbindingen in het brein te leggen. Datzelfde gebeurt als je mediteert. Daarom is de combinatie van dit soort leefstijlaanpassingen met cognitieve gedragstherapie ook zo goed. Je kunt er oude gewoonten mee doorbreken en nieuwe gewoonten mee aanleren.”
Welke dingen kunnen we nog meer doen tegen een dip?
“Mediteren dus. Of mindfulness. Daarvoor hoef je echt niet op een kussen te gaan zitten. Loop een ommetje na het eten. Of maak muziek. Ga niet ‘ontspannen’ voor de televisie of Netflix. Dat is geen effectieve manier van ontspannen. Je hoofd blijft ervan in de ‘aan-stand’ staan. Het is belangrijk om af en toe alleen maar even te zijn in plaats van te doen.”
In je boek noem je koud afdouchen ook als tip. Waarom helpt dat?
“Koud water na een warme douche verhoogt het gehalte noradrenaline in je bloed, een hormoonstof die bij depressie verlaagd is. Het zorgt voor een betere concentratie en alertheid. En voor een fit gevoel. Het is even wennen om de laatste minuut de warme kraan helemaal dicht te draaien. Maar ik weet uit ervaring: het is verslavend lekker.”
Waarom is compassie zo’n sterk middel tegen een dip?
“Wie depressieve gevoelens heeft, is vaak erg met zichzelf bezig. Op een negatieve manier. Om dat te doorbreken is zelfcompassie belangrijk. Maar ik zie bij patiënten dat compassie met anderen ook erg goed werkt. Door anderen te helpen, bijvoorbeeld middels vrijwilligerswerk, verleg je de focus naar de ander. Dat geeft adempauze.”
“Bovendien geeft het een goed gevoel om iets voor een ander te kunnen betekenen. Dat draagt bij aan een positiever zelfbeeld.”
“Ongezonde voeding kan bijdragen aan een sombere stemming”
Bjarne Timonen, GZ-psycholoog en auteur
Hoe kan het dat ongezond eten ons humeur beïnvloedt?
“Van ongezonde transvetten in koek en frituurproducten is bekend dat ze bijdragen aan een sombere stemming. Dat komt doordat ze de ontstekingswaarden in het bloed verhogen. Eiwitten die daarbij vrijkomen, kunnen bepaalde processen in het brein verstoren.”
Is het omgekeerde ook waar?
“Ja. Met gezonde voeding zoals vezelrijke producten, groenten, vette vis, noten en zaden gaan de ontstekingswaarden naar beneden. En dat zorgt voor een beter humeur.”
Nog meer tips?
“Veel naar buiten voor genoeg daglicht en vitamine D en wekelijks een half uur de natuur in. Uit onderzoek blijkt dat een half uur ‘natuursnuiven’ leidt tot een significant lagere bloeddruk en minder depressieve gevoelens.”
“En slaap voldoende. Je kunt nog zo gezond leven, als je niet goed slaapt, heeft het allemaal geen effect.”
Kunnen mensen op deze manier van hun depressie afkomen?
“Ik zie in de praktijk vaak dat mensen die kleine leefstijlaanpassingen maken in hun leven, positievere gedachten krijgen. Daardoor komen sommige mensen volledig van hun depressie af. Voor de meeste anderen geldt dat hun depressie veel makkelijker te behandelen is in combinatie met cognitieve gedragstherapie.”
“Kleine leefstijlaanpassingen kunnen ervoor zorgen dat mensen van hun depressie afkomen”
Bjarne Timonen, GZ-psycholoog en auteur
“Wat mij betreft zou de zorg zich dus niet enkel moeten richten op het veranderen van gedachten, maar ook op het veranderen van gedrag. Voor mijn boek heb ik honderden wetenschappelijke artikelen gelezen. Daarop is mijn boek gebaseerd. Met leefstijlveranderingen kun je ontzettend veel bereiken.”
Bjarne Timonen is GZ-psycholoog. In februari verscheen zijn boek De Leefstijlgids tegen somberheid.
BRON: https://www.nu.nl/gezondheid/5816358/wat-te-doen-tegen-somberheid-pillen-hebben-vaak-geen-zin.html
Enkele woorden. Medicatie onderdrukken en na de uitwerking val je nog dieper in een gat. Wat deze tekst bied is ongelooflijk.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
Muziek als therapie, werkt dat?
Een therapeut die in het ziekenhuis harp gaat spelen voor een patiënt en een apotheker die een playlist van Pharell Williams meegeeft. Wat zegt de wetenschap hierover? NU.nl spreekt met onderzoeker Marianne van der Heijden en hoogleraar vaktherapie Susan van Hooren.
We luisteren naar muziek tijdens het hardlopen om onszelf te motiveren, zingen een slaapliedje voor een kind dat niet wil slapen en draaien muziek op een begrafenis om iemand te herdenken en mensen te verbinden. Muziek doet wat met ons, weten de twee experts.
“In potentie kan muziek een effectief, veilig en goedkoop middel zijn”
Marianne van der Heijden, onderzoeker
Sinds ongeveer de jaren veertig wordt muziektherapie voor uiteenlopende hulpvragen toegepast in de zorg. Van Hooren somt op: “Geestelijke gezondheidszorg, depressie, psychotische stoornissen, verslavingsproblemen, revalidatie, ouderenzorg, ADHD, autisme.”
Van der Heijden: “Sinds de toepassing levert muziektherapie positieve praktijkresultaten op, waarmee het in potentie een effectief, veilig en goedkoop middel kan zijn tegen allerlei klachten.”
Muziek doet wat met ons, zeggen de experts (Foto: 123RF).
Muziek geeft mogelijk meer dan ‘een vrolijk gevoel’
Er zijn talloze onderzoeken die laten zien dat muziek een therapeutisch effect kan hebben. Zo zijn voor alle ziektebeelden die Van Hooren noemde, aanwijzingen dat muziektherapie een positief effect kan hebben.
En dan bedoelen de deskundigen niet dat muziek kan zorgen voor een vrolijk gevoel, plezier en gezellig samenzijn. Van Hooren: “Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat mensen met Parkinson beter leren lopen met behulp van muziektherapie, dat probleemgedrag bij dementie vermindert, dat sociale interactie bij kinderen met autisme verbetert en dat taalstoornissen verminderen.”
Aanwijzingen voor muziek als hulpmiddel bij het
- Leren lopen voor mensen met Parkinson
- Verminderen probleemgedrag bij dementie
- Verbeteren sociale interactie bij kinderen met autisme
- Verminderen taalstoornissen
Muziektherapie tegen pijn en angst
Voorheen werd muziektherapie vooral toegepast in de psychiatrie en palliatieve zorg. De deskundigen zien een verschuiving naar het gebruik in intensive care, brandwondenzorg, oncologie en postoperatieve zorg.
Van der Heijden: “Muziek wordt dan toegepast voor klachten die in onderzoek moeilijk te vatten zijn, zoals pijn, angst, slapeloosheid, onrustigheid, discomfort en vereenzaming door een lange opname.”
Vanuit deze hoek is duidelijk aangetoond dat luisteren naar muziek preoperatief, tijdens een operatie en na een operatie zorgt voor minder pijn en angst, blijkt uit onderzoek van Rosalie Kühlmann van Erasmus MC.
Nog weinig wetenschappelijk bewijs voor muziektherapie
Maar, geven beide deskundigen meteen aan, het wetenschappelijke bewijs bestaat vaak uit enkele studies, waardoor het niet voldoende onderbouwd is. Van Hooren: “We kunnen het dus alleen nog hebben over ‘aanwijzingen dat’ en niet over duidelijke effecten.”
Het grootste probleem: hoe het werkt, is onduidelijk. Dat maakt muziektherapie een lastig onderzoeksonderwerp. Van der Heijden: “Er zijn allerlei voorbeelden van patiënten die opbloeien na muziektherapie. Maar komt dat daadwerkelijk door de muziektherapie? De biologische basis ontbreekt.”
BRON: https://www.nu.nl/gezondheid/5834910/muziek-als-therapie-werkt-dat.html
Muziek kan je zeker voor heel wat doeleinde inzetten. Denk maar zelfs na als je even niet goed voelt of het ergens moeilijk mee hebt welke muziek je gaat beluisteren. Om terug tot jezelf te komen. Muziek geeft een vibratie weer en energie. Dat neemt het lichaam en de hersenen op. Zodat deze rust krijgen. Of zelfs tot genezing kunnen lijden. Dus probeer zeker ook muziek te gebruiken in een behandeling die je door moet gaan.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
Ruim vier op de tien bewoners in woon-zorgcentrum worden ’s nachts vastgebonden
Meer dan vier op de tien bewoners van een woon-zorgcentrum worden ‘s nachts vastgebonden of gefixeerd. Overdag is dat twee op de tien. Dat blijkt donderdag uit cijfers van het Agentschap Zorg en Gezondheid die De Morgen opvroeg.
Het gaat om de meest recente cijfers, uit 2017, van het Indicatorenproject Woon-zorgcentra. Daarin worden registraties bijgehouden uit 779 woon-zorgcentra, zowel particuliere, private als vzw’s.
Uit het rapport blijkt dat 20,5 procent van de bewoners overdag wordt gefixeerd. ‘s Nachts is dat zelfs 42,5 procent. Daarbij zijn vooral de bedhekken populair. Die worden aan de zijkanten van een bed geplaatst waardoor de bewoner niet meer uit het bed geraakt. Ook de Zweedse gordel wordt nog veel gebruikt, ook al gebeurde er in het verleden verschillende dodelijke ongevallen mee. Met die gordel wordt iemand aan heupen en buik vastgebonden aan het bed. Overdag wordt er nog altijd 4,2 procent van de bewoners mee vastgegespt. ‘s Nachts is dat 1,2 procent.
Dat heeft een grote impact op de bewoners die ermee geconfronteerd worden. “Fixatie kan niet enkel leiden tot fysieke letsels, maar heeft soms ook psychologische gevolgen, zoals angst of onrust. Bovendien roept het ook een hoop ethische vragen op”, klinkt het.
Als ik dit las stond ik echt verstelt dat dit gebeurd. Ik kan begrip opbrengen voor mensen die zonder het te beseffen uit het bed komen. Dan men ze op een menswaardige manier dan probeert in bed te houden. Waar ik aan denk is, wat als de persoon naar het wc moet en de zorgverlening dan snel moet handelen. Of laten ze deze persoon in zijn troep liggen. Zoals geschreven niet lichamelijk maar dit kan zware psychische gevolgen hebben. En voor wat is het misschien nodig?
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
AUM MANI PADME HUM
SPIRITUEEL Boeddha 