Waarom mensen zo vatbaar zijn voor bijgeloof
© Thinkstock.
Van helende handopleggingen tot chakra-zuiverende rituelen en telepathie: mensen geloven maar wat graag in alles wat met ogenschijnlijke ‘paranormaliteit’ te maken heeft. Dat blijkt geen wonder. “Geloven in bovennatuurlijke krachten is een vervelend neveneffect van de normale manier waarop ons brein werkt”, zegt filosoof Johan Braeckman.
Mensen blijken een soort van ‘voorliefde’ te hebben om mee te gaan in alles wat kan wijzen op het bestaan van zogenaamd ‘hogere richtinggevende machten’. En masse laten we ons verleiden door de schijnbare paranormale gaven van helderzienden en telepathische spreekbuizen. Nochtans zijn de meeste van die praktijken onomstotelijk te weerleggen als onwaar. Niet alleen de wetenschap weet voorlopig alle ‘paranormale activiteiten’ te doorprikken met een perfect logische verklaring, ook eerlijke illusionisten als James Randi en de Vlaamse Gili weten veel frauduleuze praktijken zonder pardon te ontmaskeren.
“Wat zogenaamd helderzienden of paranormaal begaafden doen, is handig gebruik maken van de wetten van de fysica en ons beperkt menselijk perceptievermogen”, zegt Gili. “Ze tonen ons dingen waarvoor een perfect logische verklaring te vinden is, maar die niet onmiddellijk door ons gekend of doorzien kan worden, en ontkennen vervolgens het bestaan van die verklaring.”
Perceptie
“De menselijke perceptie is erg feilbaar”, beaamt Wouter Duyk, cognitief psycholoog en docent aan de UGent. “Zo kunnen de menselijke hersenen maar een heel klein deel van wat we waarnemen ook echt omzetten in beeld. De zwarte gaten die tussen die ‘shots’ van perceptie in vallen, worden door de hersenen automatisch opgevuld.” Daardoor zien we dus niet alleen behoorlijk veel niet, onze hersenen sturen het geheel ook nog eens zo aan dat we letterlijk zien wat we denken te zien.
Daarnaast staat de menselijke geest ook erg open voor suggestie. “Door het toepassen van simpele technieken kan je het menselijke onderbewuste zo aansturen, dat mensen precies zullen doen wat je verwacht dat ze zullen doen, en dit zonder dat ze dat zelf doorhebben”, legt Gili uit. Voeg daar nog wat ‘cold reading’ – het aflezen van lichaamstaal – aan toe, en we zijn allemaal erg vatbaar voor misleiding en bedrog.
Patronen zoeken
Onze aanleg om ons door paragnosten in de luren te laten leggen, gaat echter ook nog verder dan dat. “De neiging om te geloven in paranormale krachten is een vervelend neveneffect van de manier waarop de menselijke hersenen in normale omstandigheden werken”, zegt filosoof Johan Braeckman. “Ons brein is namelijk van nature uit voortdurend op zoek naar betekenisvolle verbanden.” Die voorliefde voor patronen lijkt dan weer ingegeven door onsoverlevingsinstinct. “Iemand die de link tussen zijn naakte lichaam, de vriestemperatuur buiten en zijn koude rillingen niet kan leggen, zal immers niet bijster lang overleven”, legt Braeckman uit.
Jammer genoeg is het menselijke brein zodanig sterk gericht op het zoeken en vinden van zulke oorzaakgevolg-relaties, dat we ook de neiging hebben ze te zien wanneer ze er helemaal niet zijn. “Denk bijvoorbeeld aan het zien van figuren in de wolken of het zien van Jezus’ gezicht in de afdruk op een doek.” Eenmaal een bepaalde – al dan niet valse – overtuiging zich in iemands hoofd genesteld heeft, zal die daar dan ook nog maar moeilijk terug uit te halen zijn.
Bijgeloof is dan ook maar zelden een gevolg van naïviteit of onwetendheid, maar komt eerder voort uit een schijnbaar ‘intelligente’, maar foute rationele beargumentering van een moeilijk te verklaren fenomeen. “Hoe intelligenter de mens, hoe meer zogenaamd rationele elementen hij zal kunnen vinden om zijn eigen bijgeloof te verwetenschappelijken.”
BRON: http://www.goedgevoel.be/gg/nl/11/Psychologie/article/detail/2312843/2015/05/07/Waarom-mensen-zo-vatbaar-zijn-voor-bijgeloof.dhtml
Het woord vind ik al prachtig eigenlijk. Het is een bij-geloof. We geloven allemaal en wat erbij komt dat we niet echt wetenschappelijk kunnen verklaren is bijgeloof. Dat komt er gewoon bij, bij ons eigen geloof. Men spreekt dan over het bovennatuurlijke, krachten of machten. Maar als men er niet in geloofd zal men het ook niet aanvaarden dan het kan zijn. Het bijgeloof is dan ook meestal gelinkt aan geluk of angsten. Naam maar vrijdag de 13de. Dat is zo een dag waar heel veel mensen een angst voor hebben. Als men over geluk spreekt dan is het meestal in een beeldje een symbool. In bijgeloof komt het woord toeval vaak voor. Het valt je toe om de een of andere rede. Maar ook hier moet je dan weer voor openstaan. Wie septisch tegen bepaalde dingen is zal men ook moeilijk kunnen overtuigen. Het zijn deze die het wetenschappelijk bewezen moeten hebben of het zelf moeten kunnen zien of voelen.
AUM NAMASTE BOEDDHA BRUNO
Om Shanthi,
spiritueel en het aardse moet men kunnen verbinden
http://users.telenet.be/Boeddha_Bruno/
AUM MANI PADME HUM
Vind ik leuk:
Vind-ik-leuk Laden...